Ονοματοδοσία τέκνου, επιλογή αναδόχου, επιλογή θρησκεύματος και σοβαρή χειρουργική επέμβαση στον πυρήνα της γονικής μέριμνας.

Σύμφωνα με το άρθρο 1510 ΑΚ, η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο, είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων (γονική μέριμνα), οι οποίοι και την ασκούν από κοινού. Η γονική μέριμνα περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη που αφορούν το πρόσωπο ή την περιουσία του. Το άρθρο 1512 ΑΚ, του ίδιου κώδικα, ορίζει, ότι αν διαφωνούν οι γονείς, και το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει να ληφθεί απόφαση, αποφασίζει το δικαστήριο, το οποίο ως προς το ζήτημα αυτό, δικάζει σύμφωνα με όσα ορίζει η διάταξη του άρθρου 681Β ΚΠολΔ, δηλαδή κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών που αφορούν τη διατροφή και την επιμέλεια του τέκνου (άρθρα 666 § 1, 667, 670, 671 §§ 1-3 και 672 έως 676 ΚΠολΔ). Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων, καθώς και εκείνης του άρθρου 1518 ΑΚ, με την οποία ορίζεται, ότι η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου περιλαμβάνει ιδίως την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευσή του, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του, προκύπτει, ότι η ονοματοδοσία (δηλαδή ο προσδιορισμός του ονόματος) του τέκνου είναι δικαίωμα και των δύο γονέων, ως προς το οποίο αποφασίζουν από κοινού. Ειδικότερα η ονοματοδοσία γίνεται με δήλωση του κυρίου ονόματος του τέκνου στο ληξίαρχο και είναι ανεξάρτητη από το μυστήριο της βάπτισης (βλ. ΟλΑΠ 240/1975 NοB 23.655). Με την ειδική νομοθετική ρύθμιση του άρθρου 15 του ν. 1438/1984, που αντικατέστησε το άρθρο 25 του ν. 344/1976, το οποίο αφορά τις ληξιαρχικές πράξεις, το δικαίωμα ονοματοδοσίας έχει αναχθεί πλέον σε αυτοτελές λειτουργικό δικαίωμα των γονέων και σαφώς διακρίνεται από την επιμέλεια, γι' αυτό και αποτελεί περιεχόμενο της γονικής μέριμνας. Πρόκειται για δικαίωμα το οποίο δεν είναι διαρκές, αφού ασκείται εφάπαξ και αποσβέννυται με τη δήλωση που το πραγματώνει. Κατά συνέπεια, φορείς του δικαιώματος ονοματοδοσίας είναι και οι δύο γονείς (ακόμη και αν είναι ανήλικοι), που έχουν τη γονική μέριμνα, ανεξάρτητα από το αν την ασκούν. Αυτοί ακριβώς, είναι εκείνοι, οι οποίοι ασκούν το δικαίωμα της ονοματοδοσίας από κοινού. Σε περίπτωση όμως κατά την οποία οι γονείς του διαφωνούν, πρέπει, να προκληθεί απόφαση του αρμοδίου δικαστηρίου σχετικά με το όνομα που πρέπει να δοθεί στο τέκνο τους (βλ. Γεωργιάδη - Σταθόπουλο: Αστικός Κώδικας τόμ VIII 1993 στα άρθρα 1505-1541 αριθ. 146 σελ 40 επομ., Παπαδημητρίου: Συμπλήρωμα οικογενειακού Δικαίου 1998 σελ. 275, ΑΠ 716/1993 Δνη 35.1265, ΕΑ 8688/1990 Δνη 33.153, ΕφΛαρ 286/1994 Δνη 35.1377, ΕφΘεσ 1981/1984 NοB 32. 1565). Ο νόμος, δεν ορίζει, πότε το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει να λάβει το δικαστήριο σχετική απόφαση. Επομένως, αυτό θα κριθεί σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Η προσφυγή δε στο δικαστήριο, μπορεί να γίνει τόσο πριν από την επιχείρηση της πράξης, εξαιτίας της οποίας προέκυψε η διαφωνία, όσο και μετά την πράξη.

Τέλος, αν η επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου, έχει ανατεθεί, σε περίπτωση διάστασης των γονέων, με δικαστική απόφαση στον ένα από τους γονείς π.χ. στη μητέρα, τότε αυτή έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει μόνη της, για τα τρέχοντα και καθημερινά μόνο θέματα, τα σχετιζόμενα με την επιμέλεια του τέκνου, όχι δε και εκείνα που από τη φύση τους είναι προορισμένα να επηρεάσουν κρίσιμα για τη ζωή του θέματα (όπως ονοματοδοσία, επιλογή αναδόχου, επιλογή θρησκεύματος, σοβαρή χειρουργική επέμβαση), για τα οποία δεν είναι αρκετή, κατά την αληθινή έννοια των προμνημονευομένων διατάξεων, η απόφαση του ενός από τους γονείς. Και τούτο γιατί, και αν ακόμα η επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου τέκνου έχει ανατεθεί με δικαστική απόφαση στον ένα γονέα, λ.χ. στη μητέρα, εξακολουθεί να παραμένει στον πυρήνα της γονικής μέριμνας, η λήψη της απόφασης επί των πιο πάνω σοβαρών ζητημάτων, γι' αυτό και είναι απαραίτητο, εφόσον η γονική μέριμνα ανήκει και στους δύο γονείς, να αποφασίζουν αυτοί από κοινού για τα ζητήματα αυτά και αν διαφωνούν, τη διαφορά τους θα τη λύσει το δικαστήριο (ΑΠ 1321/1992 Αρμ. 1994. 340, Εφ.Αθ 4287/2005 Ελλ.Δ 2006,47).  

Στεφανία Σουλή 
Δικηγόρος 
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/