Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2015

Προστασία σεναρίων τηλεοπτικών σειρών





Παρατίθεται απόσπασμα της υπ.αρ. 196/2010 απόφασης του Αρείου Πάγου, δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.

«… Εξάλλου, κατά το άρθρο 1 § 1 του ν. 2121/1993 "οι πνευματικοί δημιουργοί, με τη δημιουργία του έργου, αποκτούν πάνω α' αυτό πνευματική ιδιοκτησία, που περιλαμβάνει, ως αποκλειστικά και απόλυτα δικαιώματα, το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού του δεσμού προς αυτό (ηθικό δικαίωμα).

Με το άρθρο 2 § 1 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι: "Ως έργο νοείται κάθε πρωτότυπο πνευματικό δημιούργημα λόγου, τέχνης ή επιστήμης, που εκφράζεται με οποιαδήποτε μορφή, ιδίως τα γραπτά ή προφορικά κείμενα, οι μουσικές συνθέσεις, με κείμενο ή χωρίς, τα θεατρικά έργα, με μουσική ή χωρίς, οι φωτογραφίες, τα έργα των εφαρμοσμένων τεχνών, οι εικονογραφήσεις, οι χάρτες, τα τρισδιάστατα έργα που αναφέρονται στη γεωγραφία, την τοπογραφία, την αρχιτεκτονική η την επιστήμη.

Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι το έργο, ως πνευματικό δημιούργημα λόγου, τέχνης ή επιστήμης, που εκφράζεται με οποιαδήποτε μορφή προσιτή στις αισθήσεις, προστατεύεται από τις εν λόγω και λοιπές διατάξεις του νόμου αυτού, εφόσον, ανταποκρίνεται στις προϋποθέσεις της γενικής ρήτρας (άρθρο 2 § 1), δηλαδή εφόσον είναι πρωτότυπο.

Η "πρωτοτυπία", η έννοια της οποίας δεν προσδιορίζεται γενικά από το νόμο, είναι η κρίση ότι, κάτω από παρόμοιες συνθήκες και με τους ίδιους στόχους, κανένας άλλος δημιουργός, κατά λογική πιθανολόγηση, δεν θα ήταν σε θέση να δημιουργήσει έργο όμοιο ή ότι παρουσιάζει μια ατομική ιδιομορφία ή ένα ελάχιστο όριο "δημιουργικού ύψους", κάποια απόσταση δηλαδή από τα ήδη γνωστά ή αυτόνομα
Η κρίση για την πρωτοτυπία κάθε του έργου στηρίζεται στην "ατομικότητά" του η οποία αντανακλά την ιδιαιτερότητα της δημιουργικής διαδικασίας του δημιουργού του και η οποία συνίσταται και αποδεικνύεται με τη διευθέτηση των μερών της εργασίας του, τη μέσω αυτής σχηματοποίηση της δημιουργικής ιδέας του, τη σπουδή κάθε μέρους της, την προσαρμογή και εναρμόνιση του ενός με το άλλο, έτσι ώστε να απαρτίζουν ένα αρμονικό σύνολο, να διαθέτει "στατιστική μοναδικότητα", με την έννοια ότι, κάτω από τις ίδιες ακριβώς συνθήκες και με τους στόχους, κανένας άλλος δημιουργός, κατά λογική πιθανολόγηση, δεν θα ήταν σε θέση να δημιουργήσει έργο όμοιο, ή να παρουσιάζει μια ατομική ιδιομορφία, ή ένα ελάχιστο όριο δημιουργικού ύψους, ώστε να ξεχωρίζει ή διαφοροποιείται από τα έργα της καθημερινότητας (ΑΠ 257/2005, 152/2005). Επομένως, εάν ένα πνευματικό δημιούργημα είναι πρωτότυπο ή όχι αποτελεί ζήτημα πραγματικό, που υπόκειται σε απόδειξη, και για το οποίο αποφαίνονται ανελέγκτως τα δικαστήρια της ουσίας (ΑΠ 1248/2003).

Με τις διατάξεις του νόμου 2121/1993 προστατεύονται και τα σενάρια οπτικοακουστικών έργων τηλεοπτικών σειρών που προβάλλονται σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια πολλών δεκάδων ή και εκατοντάδων, που δεν μεταδίδονται ζωντανά από την τηλεόραση, αλλά έχουν εγγραφεί σε υλικό φορέα από πριν, οι δημιουργοί των επί μέρους συμβολών των οποίων, όπως ο συγγραφέας του σεναρίου, απολαμβάνουν πρωτογενώς του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας της επί μέρους καλλιτεχνικής συμβολής του (άρθρ 34 παρ. 2 του Ν. 2121/1993).

Η προστασία όμως που αναγνωρίζεται στο σενάριο του οπτικοακουστικού έργου στο πλαίσιο του ίδιου Νόμου, αφορά μόνο τα επί μέρους στοιχεία του που περιέχουν τα κατά το άρθρο 2 παρ. 1 του Ν. 2121/1993 απαιτούμενα χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν της πρωτοτυπίας, του δημιουργικού ύφους, και της στατικής μοναδικότητας, και όχι όμως και τα στοιχεία εκείνα της καθημερινότητας και της κοινής θεματολογίας που αναφέρονται σε περιεχόμενα, πλοκές, αλληλουχία καταστάσεων διαλόγους ή καταστάσεις που απαντώνται, σε πολλές άλλες γνωστές και άγνωστες παρόμοιες τηλεοπτικές σειρές, προβαλλόμενες από του διάφορους σταθμούς και δεν αποτελούν εσωτερικά πρωτότυπα στοιχεία απολαυόντα προστασίας, αλλά κοινότυπα στοιχεία διαπλοκής πάσης φύσεως σχέσεων (οικογενειακών, ερωτικών, επαγγελματικών, ταξικών κλπ), χωρίς καμία πρωτοτυπία δημιουργικής σύλληψης, γιατί τελούν, χωρίς ουσιαστικές παραλλαγές, στο σύνολό τους, υπό το πρίσμα των ίδιων εκδοχών (πχ εξώγαμα τέκνα, καυγάδες, ερωτικά πάθη, ερωτικές αντιζηλίες, συγκρούσεις γονέων και τέκνων, ερωτικά τρίγωνα πολλές φορές και συγγενών εξ αγχιστείας ώριμης ηλικίας ατόμων με πολύ νεώτερα άτομα, εκμετάλλευση των σχέσεων αυτών για ιδιοτελείς σκοπούς εκ μέρους των νεώτερων ατόμων, διαζύγια, εκβιασμοί, αδικήματα επιβουλής ζωής κλπ)...»

 
 
 
Στεφανία Σουλή
Δικηγόρος- Διαμεσολαβήτρια
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.