Επικοινωνία ανήλικης με παππούδες εκ της μητρικής γραμμής, θάνατος μητέρας ανήλικης, ακρόαση ανήλικης από το δικαστήριο και έννοια συμφέροντος αυτής.

 

 

Παρατίθεται απόσπασμα της υπ.αρ. 1426/2015 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ

«… Οι αιτούντες επικαλούνται επείγουσα περίπτωση και ζητούν ως ασφαλιστικό μέτρο, να ρυθμιστεί προσωρινά το δικαίωμα επικοινωνίας τους με το ανήλικο τέκνο της ήδη θανούσης θυγατρός τους με τον τρόπο που ειδικότερα περιγράφεται στην αίτηση και να απειληθεί κατά του καθ' ου χρηματική ποινή και προσωπική κράτηση ως μέσον για την αναγκαστική εκτέλεση της απόφασης. 

Η αίτηση αρμοδίως εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (άρθρα 686 επ. ΚΠολΔ) και είναι νόμιμη. Στηρίζεται στις διατάξεις των άρθρων 1520 εδ β' του ΑΚ, 735 ΚΠολΔ και 946 παρ. 1 ΚΠολΔ. Πρέπει, επομένως να εξεταστεί κατ' ουσίαν. Το άρθρο 1520 περ. β' Α.Κ. ορίζει: "Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τους απώτερους ανιόντες του, εκτός αν υπάρχει σοβαρός λόγος" και το άρθρο 681 Γ" §3 εδ.α' Κ.Πολ.Δ.: "Το δικαστήριο πριν από την έκδοση της απόφασης του, ανάλογα με την ωριμότητα του τέκνου, λαμβάνει υπόψη τη γνώμη του".

 

Εξ άλλου, ο Ν. 2101/1992 "Κύρωση Διεθνούς Συμβάσεως για τα δικαιώματα του παιδιού" ορίζει α") στο άρθρο 12: "1. Τα συμβαλλόμενα κράτη εγγυώνται στο παιδί που έχει ικανότητα διάκρισης, το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης της γνώμης του σχετικά με οποιοδήποτε θέμα που το αφορά, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του παιδιού ανάλογα με την ηλικία του και με το βαθμό ωριμότητας του. 2. Για το σκοπό αυτόν θα πρέπει ιδίως να δίνεται στο παιδί η δυνατότητα να ακούγεται σε οποιαδήποτε διοικητική ή δικαστική διαδικασία που το αφορά, είτε άμεσα είτε μέσω ενός εκπροσώπου ή ενός αρμόδιου οργανισμού, κατά τρόπο συμβατό με τους διαδικαστικούς κανόνες της εθνικής νομοθεσίας". Και β") στο άρθρο 16: "1. Κανένα παιδί δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αυθαίρετης ή παράνομης επέμβασης στην ιδιωτική του ζωή, στην οικογένεια του, στην κατοικία του ή στην αλληλογραφία του, ούτε παράνομων προσβολών της τιμής και της υπόληψης του. 2. Το παιδί δικαιούται να προστατεύεται από το νόμο έναντι τέτοιων επεμβάσεων ή προσβολών".

 

Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει, ότι το δικαστήριο, προκειμένου να κρίνει για την επικοινωνία ή μη ανηλίκου τέκνου με τους απώτερους ανιόντες του, πρέπει να λαμβάνει υπόψη την γνώμη του ανηλίκου, εφόσον αυτό έχει ικανότητα διακρίσεως και ανάλογα με την ωριμότητα του, πλην όμως από καμιά διάταξη δεν καθιερώνεται υποχρέωση του δικαστηρίου να ταυτίσει την κρίση του με την γνώμη εκείνου (ΑΠ 1450/2012 ΧρΙΔ 2013.203).

 

Από την εκτίμηση των ενόρκων καταθέσεων των μαρτύρων που εξετάστηκαν στο ακροατήριο, την επικοινωνία του Δικαστηρίου με το ανήλικο εγγόνι των αιτούντων και των εγγράφων (μεταξύ των οποίων και οι ένορκες βεβαιώσεις που προσκομίστηκαν εκατέρωθεν από τους διαδίκους) που οι διάδικοι προσκομίζουν, της από ..... 2015 έκθεσης κοινωνικής έρευνας της Δ/νσης Κοινωνικών Υπηρεσιών του Δήμου .....  και της από ..... 2015 με αριθμ. πρωτ. ... έκθεσης της Υπηρεσίας Κοινωνικής Πρόνοιας του Δήμου ..... που διαβιβάστηκε από την Εισαγγελία), πιθανολογούνται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά:  

Οι αιτούντες είναι γονείς της θανούσης την …. 2015 ... η οποία είχε τελέσει μετά του καθού πολιτικό γάμο την …. 2010 και είχε αποκτήσει μετ' αυτού ένα τέκνο την ... ηλικίας σήμερον 5 ετών. Οι αιτούντες είχαν αναπτύξει με την εγγονή τους μια σταθερή σχέση αφού διέμεναν μετά τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης - της θανούσης ήδη θυγατρός τους - μετά του καθού στο …... Η επικοινωνία της ως άνω εγγονής των αιτούντων και θυγατέρας του καθού με τους αιτούντες δεν είναι επιζήμια γι' αυτήν αφού αυτοί είναι ψυχικά υγιείς (παρά την απώλεια της θυγατέρας τους) και με ηθικές αρχές και η επικοινωνία με αυτούς θα την βοηθήσει ώστε να μην αποκοπούν οι δεσμοί αίματος, να επανασυνδεθεί με το οικογενειακό περιβάλλον της θανούσης μητέρας της και τους στενούς συγγενείς της και να μην αγκιστρωθεί μόνο στο συγγενικό περιβάλλον του καθού πατέρα της και οπωσδήποτε θα βοηθούσε αυτήν στην ομαλή ψυχοσωματική της ανάπτυξη. Αντίθετα η αποκοπή της με το γνώριμο περιβάλλον της οικογένειας της θανούσης μητρός της θα ήταν αντίθετη προς το συμφέρον της και θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στον ψυχισμό της.

 

Με βάση τα ανωτέρω πρέπει να ορισθεί η επικοινωνία των αιτούντων με την εγγονή τους ως ακολούθως (....)

α) κάθε Πέμπτη και από ώρα 17.45 έως 20.45 με παράδοση από τον καθού στην κατοικία των αιτούντων στην οδό ... στο …… και παραλαβή από αυτήν.

β) κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο εκάστου μηνός από ώρας 10.30 πμ του Σαββάτου έως 20.00 της Κυριακής ομοίως ως άνω, πλην από τους μήνες Μάιο έως τον Σεπτέμβριο (ήτοι έναρξη των σχολείων) [εξαιρουμένης της περίπτωσης των θερινών διακοπών ως κατωτέρω] με παραλαβή του εγγονιού τους στον Πειραιά και μετάβαση στην κατοικία τους στο .....  με δυνατότητα του να παραδίδει και να παραλαμβάνει τη θυγατέρα του στο …….

γ) κατά τη διάρκεια του Πάσχα από Μεγάλη Τρίτη και ώρα 11.00 έως Μεγάλη Παρασκευή και ώρα 20.00 και το επόμενο έτος από την Τρίτη της Διακαινησίμου έως Παρασκευή τις αυτές ώρες και εφεξής εναλλάξ.

δ) κατά τις εορτές Χριστουγέννων - Νέου έτους από 27.12 και ώρα 11.00 έως 30.12 και ώρα 20.00 και το επόμενο έτος από 2.1 και ώρα 11.00 έως 6.1 και ώρα 20.00 και εφεξής εναλλάξ ε) κατά το θέρος από 25.6 ώρα 11.00 έως 10.7 ώρα 20.00 στην κατοικία των αιτούντων στο .....  και το επόμενο έτος ομοίως εκτός αν ο καθού τροποποιήσει τις θερινές διακοπές του και συναινέσει σε έτερα διαστήματα του Ιουλίου ή του Αυγούστου δοθέντος ότι μπορεί να κρίνει επωφελή την παραμονή της θυγατέρας του στην κατοικία των παππού, γιαγιάς στο… .

 

Επομένως, πρέπει η αίτηση να γίνει δεκτή ως βάσιμη κατ' ουσίαν, να ρυθμιστεί ο τρόπος επικοινωνίας των αιτούντων με την εγγονή τους και να απειληθεί κατά του καθ'ου χρηματική ποινή για την περίπτωση που αυτός παραβιάσει τις διατάξεις της απόφασης όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό. Τα δικαστικά έξοδα πρέπει να συμψηφιστούν λόγω της εν μέρει νίκης και ήττας αμφοτέρων (άρθρο 178 ΚΠολΔ)….»

Στεφανία Σουλή
Δικηγόρος- Διαμεσολαβήτρια
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/