Επικοινωνία γιαγιάς με την ανήλικη εγγονή της

Σύμφωνα με το άρθρο 1518 του Αστικού Κώδικα (όπως τροποποιήθηκε με το ν. 4800/2021), κάθε γονέας υποχρεούται να διαφυλάσσει και να ενισχύει τη σχέση του τέκνου με τον άλλο γονέα, τους αδελφούς του, καθώς και με την οικογένεια του άλλου γονέα, ιδίως όταν οι γονείς δεν ζουν μαζί ή ο άλλος γονέας έχει αποβιώσει. 

Παραθέτω απόσπασμα της υπ.αρ. 1586/2020 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, υπόθεση την οποία χειρίστηκα.   

«…Σημειώνεται ότι η ενάγουσα, έχει υποβληθεί σε σημαντική δαπάνη για τη μίσθωση διαμερίσματος πλησίον της κατοικίας του εναγόμενου και της ανήλικης εγγονής της και για τη μετάβαση της ίδιας από τη …  στην Αθήνα, προκειμένου να επικοινωνεί μαζί της στην εν λόγω μισθωμένη οικία, στην οποία έχει διαμορφώσει ιδιαίτερο παιδικό δωμάτιο, ώστε η ανήλικη να βρίσκεται σε ευχάριστο περιβάλλον. Η ενάγουσα με την υπό κρίση έφεσή της παραπονείται ότι το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλουμένη απόφασή του έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων και ρύθμισε την επικοινωνία με την ανήλικη εγγονή χωρίς διευρυμένη επικοινωνία και δη, εκτός άλλων τη δυνατότητα διανυκτέρευσης της ανήλικης στην οικία της ενάγουσας στην Αθήνα και μετάβασης της ανήλικης στον τόπο καταγωγής της μητέρας της της ανήλικης, όπου έζησε και τα πρώτα παιδικά της χρόνια, στη …. , κατά το διάστημα των καλοκαιρινών διακοπών, προκειμένου η ανήλικη να ενισχύσει τους δεσμούς της με το συγγενικό περιβάλλον της μητέρας της. Από την άλλη πλευρά ο εναγόμενος με την υπό κρίση έφεσή του παραπονείται ότι το πρωτόδικο δικαστήριο έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων που με την εκκαλουμένη απόφασή του δεν περιόρισε την επικοινωνία με την ενάγουσα της ανήλικης κόρης του, καθόσον δημιουργεί πρόβλημα στις σχολικές και εξωσχολικές της δραστηριότητες. Επιπλέον δε διότι η ενάγουσα δεν επιδεικνύει ευελιξία στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι ημέρες και ώρες της επικοινωνίας της με την ανήλικη συμπίπτουν με εξωσχολική δραστηριότητα ή εκδήλωση της ανήλικης. Επίσης ο εναγόμενος προτείνει να υπάρχει ρητή πρόβλεψη ότι οι ακριβείς ώρες επικοινωνίας να μην είναι εκ των προτέρων καθορισμένες με ακρίβεια αλλά να ορίζονται μετά από συνεννόηση με τον ίδιο, άλλως να προβλεφθεί ευελιξία και δυνατότητα μετάθεσης των ωρών και της επίσκεψης την επόμενη ημέρα κατόπιν έγκαιρης ενημέρωσης αυτού, σε περίπτωση κατά την οποία προκύψει υποχρέωση της ανήλικης ή αδιαθεσία πρόσκληση σε παιδική γιορτή κλπ).

Με βάση τα παραπάνω και δη την ηλικία της μικρής… , της τραυματικής απώλειας της μητέρας της, της ανάληψης της επιμέλειας από τον πατέρα της, αλλά και της ανάγκης της επικοινωνίας της ανήλικης με την ενάγουσα και το συγγενικό περιβάλλον της μητέρας της, κρίνεται επωφελής η ρύθμιση του δικαιώματος επικοινωνίας στην οικία της ενάγουσας στην κατοικία της στη …. Αττικής, χωρίς την παρουσία του εναγόμενου, με μια διανυκτέρευση το μήνα, ήτοι στο πρώτο Σαββατοκύριακο κάθε μήνα κατά τα οποία θα πραγματοποιείται η επικοινωνία της ενάγουσας με την ανήλικη εγγονή της. Επιπλέον δεν κατά τις καλοκαιρινές διακοπές η ανήλικη θα διανυκτερεύει στην οικία της γιαγιάς ή στην Αθήνα ή στη …. καθόσον, με γνώμονα το συμφέρον της ανήλικης και της υποδομής της ενάγουσας εκεί οικία και συγγενικό περιβάλλον κρίνεται επωφελής η μετάβαση της ανήλικης στη …. και παραμονή της εκεί κατά τις καλοκαιρινές διακοπές. Είναι δε σαφές ότι σε περίπτωση που προκύψει εξωσχολική δραστηριότητα του τέκνου ή άλλο κώλυμα αυτού, όπως ασθένεια ή συμμετοχή σε παιδική συγκέντρωση, ο εναγόμενος θα ενημερώνει την ενάγουσα τουλάχιστον πριν από δύο ημέρες, ώστε οι ώρες επικοινωνίας να μετατεθούν την αμέσως επόμενη ημέρα. Ενόψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία του ανηλίκου τέκνου του εναγόμενου, τις ιδιαίτερες συνθήκες της ζωής του (τις σχολικές και εν γένει εκπαιδευτικές ανάγκες του και τις φιλικές του σχέσεις), το γεγονός ότι η επικοινωνία της ανήλικης με τη γιαγιά και τους συγγενείς της πατρικής γραμμής έχει επωφελή γι' αυτήν αποτελέσματα και είναι προς το συμφέρον της, σκοπός δε του δικαιώματος της επικοινωνίας των απώτερων ανιόντων, όπως άλλωστε και του ίδιου του γονέα με το ανήλικο τέκνο του, είναι η ικανοποίηση του φυσικού αισθήματος αγάπης μεταξύ αυτών και η αποτροπή της αμοιβαίας αποξένωσης τους, η οποία θα ασκούσε βλαπτική επίδραση στο συμφέρον του παιδιού (ΑΠ 5/2005 δημ. ΝΟΜΟΣ), καθώς και ότι δεν συντρέχει κανένας σοβαρός λόγος να αποκλειστεί η τοιαύτη επικοινωνία.

Πρέπει δε να σημειωθεί ότι η ενάγουσα είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός, έχει επισκεφθεί Ψυχίατρο και παιδοψυχολόγο για να τη συμβουλεύσουν στο θέμα επικοινωνίας με την ανήλικη, η οποία βίωσε τη διάσταση των γονέων της και απώλεσε τη μητέρα της σε μικρή ηλικία. Η ενάγουσα δε έδινε στην ανήλικη στοργή αγάπη και φροντίδα καθόσον τη φρόντιζε από τη στιγμή της γέννησής της, έπειτα όλο το χρονικό διάστημα της διάστασης μεταξύ των γονέων της και μετέπειτα με το θάνατο της μητέρας της της ανήλικης. Επίσης η ενάγουσα διαθέτει ανεξάρτητη και ασφαλή κατοικία στη …. ήτοι ένα διαμέρισμα 2^ου ορόφου, όπου η ανήλικη … έχει δικό της δωμάτιο και τούτο θα ήταν κατάλληλο για τις καλοκαιρινές διακοπές της ανήλικης. Η ανήλικη δε αγαπά τη γιαγιά της και στη επικοινωνία που είχε με το Δικαστήριο δήλωσε ότι επιθυμεί να βλέπει τη γιαγιά της αλλά τούτο να μην την εμποδίζει στις σχολικές της δραστηριότητες και την επικοινωνία με τις φίλες της και στη συμμετοχή της σε εξωσχολικές δραστηριότητες. Κατόπιν των παραπάνω πρέπει να μεταρρυθμιστεί η εκκαλουμένη απόφαση ως προς το τρόπο επικοινωνίας της ενάγουσας με την ανήλικη εγγονή της γενομένων εν μέρει δεκτών των σχετικών προς τούτο λόγων έφεσης της ενάγουσας - εκκαλούσας και του εναγομένου εκκαλούντος καθόσον το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων και όρισε ως άνω το τρόπο επικοινωνίας της ενάγουσας με την ανήλικη εγγονή της … .

ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει την άνω αγωγή...

ΡΥΘΜΙΖΕΙ την άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας της ενάγουσας, γιαγιάς εκ της μητρικής γραμμής της ανήλικης …  και ορίζει ότι η ενάγουσα θα επικοινωνεί με την ως άνω ανήλικη ως ακολούθως: Α) Κάθε πρώτο και τρίτο Σαββατοκύριακο κάθε μήνα, ώρες 11.00 π.μ. έως 15.00 του Σαββάτου και 11.00 π.μ. έως και 15.00 της Κυριακής, χωρίς την παρουσία του εναγόμενου, με μια διανυκτέρευση το μήνα, ήτοι το πρώτο από τα Σαββατοκύριακα κατά τα οποία θα πραγματοποιείται η επικοινωνία της ενάγουσας με την ανήλικη εγγονή της. Β) Κατά τις σχολικές διακοπές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, επί πέντε συνεχόμενες ημέρες, ώρες 11.00-16.00 κάθε ημέρας αρχής γενομένης από το διάστημα Χριστουγέννων 2016- Πρωτοχρονιάς 2017, από 21-12/2016 έως 27/12-2016 και για το επόμενο έτος από 02/01/2018 έως 06/01/2018 και ούτω καθεξής εναλλάξ κατ' έτος. Γ) Κατά τις εορτές του Πάσχα, επί πέντε συνεχόμενες ημέρες, ώρες 11.00-17.00 κάθε ημέρας και συγκεκριμένα για το έτος 2017, από Σάββατο του Λαζάρου έως τη Μεγάλη Τετάρτη, για το επόμενο έτος από τρίτη έως Σάββατο της Διακαινησίμου και ούτω καθεξής εναλλάξ κατ' έτος. Δ) Κατά τις καλοκαιρινές διακοπές, επί οκτώ (8) συνεχόμενες ημέρες, να διαμένει μαζί της στο σπίτι της στην Αθήνα είτε στην οικία της  στη …. και συγκεκριμένα για το έτος 2017 από 01/07/2017 έως 8/07/2017, για το έτος 2018 από 01/08/2018 έως 8/08/2018 και ούτω καθεξής εναλλάξ κατ' έτος. Ε) Τηλεφωνικά ή μέσω βιντεοκλήσης, κάθε Δευτέρα και Τετάρτη κάθε εβδομάδας και ώρες από 18.00 έως 19.00. Την ανήλικη θα παραλαμβάνει η ενάγουσα από την κατοικία της, όπου και θα την παραδίδει μετά την λήξη της επικοινωνίας, με εξαίρεση τα Σάββατα του σχολικού έτους, οπότε, εφόσον η ανήλικη επιθυμεί να παρακολουθήσει το μάθημα του κατηχητικού (ώρες 16.00-18.00), η ενάγουσα θα την αφήνει πριν από την έναρξη του μαθήματος στον Ιερό Ναό …  ενημερώνοντας σχετικά τον εναγόμενο, προκειμένου ο τελευταίος να την παραλαμβάνει από το πιο πάνω σημείο. Οι πιο πάνω όροι υπό στοιχ. Α' ( που αναφέρονται στα Σαββατοκύριακα), δεν θα εφαρμόζονται κατά τις περιόδους των εορτών (23/12 έως 07/01 και από Σάββατο Λαζάρου - Κυριακή του Θωμά) και κατά το ένα από τα δύο εναλλακτικά καθοριζόμενα διαστήματα των θερινών διακοπών (δηλαδή κατά τα μονά έτη δεν θα υπάρξει επικοινωνία κατά το διάστημα από 01 έως 10 Αυγούστου και κατά τα ζυγά, από 01 έως 10 Ιουλίου). Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που προκύψει εξωσχολική δραστηριότητα του τέκνου ή άλλο κώλυμα αυτού, όπως ασθένεια ή συμμετοχή σε παιδική συγκέντρωση, ο εναγόμενος θα ενημερώνει την ενάγουσα τουλάχιστον πριν από δύο ημέρες, ώστε οι ώρες επικοινωνίας να μετατεθούν την αμέσως επόμενη ημέρα.

ΑΠΕΙΛΕΙ σε βάρος του εναγομένου χρηματική ποινή ποσού τριακοσίων (300) ευρώ για κάθε παράβαση της παραπάνω διάταξης ...»

   

Στεφανία Σουλή

Δικηγόρος - Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια

https://stefaniasouli.gr/