Συνταξιοδοτικό δικαίωμα ενήλικων άγαμων θυγατέρων

Με την 2793/2014 απόφαση του ΙΙΙ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε έφεση κατά πράξης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, σχετικά με τη μεταβίβαση σύνταξης του αποβιώσαντος πολεμικού συνταξιούχου στην ενήλικη άγαμη θυγατέρα του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 παρ. 1 του ν. 3865/2010, όπως αυτές αντικατέστησαν την παρ. 4 του άρθρου 5 και την παρ. 5 του άρθρου 31 του π.δ. 169/2007. Με τις τελευταίες διατάξεις θεσπίσθηκαν σωρευτικά συντρέχουσες πρόσθετες προϋποθέσεις για τη θεμελίωση του κατά μεταβίβαση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, το οποίο επέρχεται κατά το χρόνο θανάτου του συνταξιούχου, από τον οποίο έλκει το δικαίωμά του ο ενδιαφερόμενος, χωρίς να αντίκεινται στα άρθρα 21 παρ. 2 και 4 παρ. 1 του Συντάγματος και στην αρχή της χρηστής διοίκησης υπό την ειδικότερη αιτίαση της παραβίασης της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου, καθόσον ο κοινός νομοθέτης δεν στερεί από τις ενήλικες άγαμες θυγατέρες αποβιώσαντος πολεμικού συνταξιούχου τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα, που θα αποτελέσουν ισόβια παροχή, γενικώς και αδιακρίτως αλλά απαιτείται συνδρομή ορισμένων ορθολογικών και αντικειμενικών προϋποθέσεων ανάλογων προς τα δημοσιονομικά του Κράτους.

Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της ως άνω απόφασης: 

"...Με το άρθρο 9 του ν. 3865/2010 «Μεταρρύθμιση Συνταξιοδοτικού Συστήματος του Δημοσίου και συναφείς διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α' 120/21.7.2010), ορίζεται ότι: «1. α. Οι διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 5 του π.δ. 169/2007, αντικαθίστανται ως εξής: "4.α. Οι άγαμες θυγατέρες και οι άπορες άγαμες αδελφές αποκτούν δικαίωμα σύνταξης με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που αποκτούν το δικαίωμα αυτό οι άγαμοι γιοί ή αδελφοί, αντίστοιχα." β. Κατ’ εξαίρεση οι ενήλικες άγαμες θυγατέρες που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της προηγούμενης περίπτωσης και έλκουν το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα από γονείς που προσλήφθηκαν στο Δημόσιο μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982 δικαιούνται σύνταξης εφόσον συντρέχουν αθροιστικά, οι εξής προϋποθέσεις: αα) Να μην έχουν μηνιαίο εισόδημα από το Δημόσιο ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα μεγαλύτερο από το κατώτατο όριο σύνταξης του Δημοσίου, όπως αυτό ισχύει κάθε φορά. ββ) Να μην έχουν φορολογητέο εισόδημα από οποιαδήποτε άλλη πηγή μεγαλύτερο από το παραπάνω καθοριζόμενο κατώτατο όριο αναγόμενο σε ετήσια βάση. γγ) Να μην λαμβάνουν άλλη σύνταξη και να μην έχουν ασφαλισθεί για σύνταξη σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό κύριας σύνταξης, για χρόνο με βάση τον οποίο προσδοκούν να θεμελιώσουν δικαίωμα ανταποδοτικής σύνταξης από τον φορέα αυτόν. δδ) Κατά την 31η Δεκεμβρίου 2010 να έχουν συμπληρώσει το πεντηκοστό (50ό) έτος της ηλικίας τους. Η σύνταξη των προσώπων της περίπτωσης αυτής, δεν μπορεί να υπερβαίνει το διπλάσιο του κατώτατου ορίου σύνταξης του Δημοσίου όπως αυτό ισχύει κάθε φορά." β. Οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 31 του π.δ. 169/2007, αντικαθίστανται ως εξής: "5. α. Οι άγαμες θυγατέρες και οι άπορες άγαμες αδελφές αποκτούν δικαίωμα σύνταξης με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που αποκτούν το δικαίωμα αυτό οι άγαμοι γιοί ή αδελφοί, αντίστοιχα. β. Κατ’ εξαίρεση οι ενήλικες άγαμες θυγατέρες που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της προηγούμενης περίπτωσης και έλκουν το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα από γονείς που κατατάχθηκαν στις Ένοπλες Δυνάμεις ή τα Σώματα Ασφαλείας ή το Πυροσβεστικό Σώμα μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982, δικαιούνται σύνταξης εφόσον συντρέχουν αθροιστικά, οι εξής προϋποθέσεις: αα) Να μην έχουν μηνιαίο εισόδημα από το Δημόσιο ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα μεγαλύτερο από το κατώτατο όριο σύνταξης του Δημοσίου, όπως αυτό ισχύει κάθε φορά. ββ) Να μην έχουν φορολογητέο εισόδημα από οποιαδήποτε άλλη πηγή μεγαλύτερο από το παραπάνω καθοριζόμενο κατώτατο όριο αναγόμενο σε ετήσια βάση. γγ) Να μη λαμβάνουν άλλη σύνταξη και να μην έχουν ασφαλισθεί για σύνταξη σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό κύριας σύνταξης, για χρόνο με βάση τον οποίο προσδοκούν να θεμελιώσουν δικαίωμα ανταποδοτικής σύνταξης από τον φορέα αυτόν. δδ) Κατά την 31η Δεκεμβρίου 2010 να έχουν συμπληρώσει το πεντηκοστό (50ό) έτος της ηλικίας τους. Η σύνταξη των προσώπων της περίπτωσης αυτής, δεν μπορεί να υπερβαίνει το διπλάσιο του κατώτατου ορίου σύνταξης του Δημοσίου όπως αυτό ισχύει κάθε φορά." γ. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής έχουν εφαρμογή και για όσα από τα πρόσωπα που αναφέρονται σε αυτές υπάγονται στις διατάξεις του π.δ. 167/2007 και του π.δ. 168/2007.». Με τις διατάξεις αυτές, που ισχύουν κατά τον κρίσιμο στην ένδικη υπόθεση χρόνο επαγωγής του συνταξιοδοτικού δικαιώματος της εκκαλούσας, ήτοι τον χρόνο θανάτου του πατέρα της (βλ. Ολ. Ε.Σ. 2247/2009, ΙΙ Τμ. 1427/2013) θεσπίστηκαν πρόσθετοι περιορισμοί σε σχέση με το προγενέστερο καθεστώς και τέθηκαν αυστηρότερες προϋποθέσεις για τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης εκείνων των ενήλικων άγαμων θυγατέρων, που έλκουν το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα από γονείς που προσλήφθηκαν στο Δημόσιο ή κατατάχθηκαν στις Ένοπλες Δυνάμεις, τα Σώματα Ασφαλείας και το Πυροσβεστικό Σώμα μέχρι 31.12.1982 ή έπαθαν από πολεμικό ή άλλο γεγονός που εξομοιώνεται με αυτό, το οποίο επήλθε μέχρι και 31.12.1982. Ειδικότερα, με την εισαχθείσα ρύθμιση του ν. 3865/2010 για τη θεμελίωση του ίδιου δικαιώματος θεσπίστηκαν πρόσθετες προϋποθέσεις, οι οποίες απαιτείται να συντρέχουν σωρευτικά στο πρόσωπό τους, αναγόμενες στην οικονομική κατάστασή τους (εισοδήματα κατά το χρόνο επαγωγής του δικαιώματος) και την προσωπική κατάσταση αυτών (ηλικία, ασφάλιση για σύνταξη σε οργανισμό κύριας ασφάλισης), μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η συμπλήρωση του πεντηκοστού (50ού) έτους της ηλικίας τους κατά την 31.12.2010. Με τη θέσπιση αυτών των κριτηρίων ο συνταξιοδοτικός νομοθέτης απέβλεψε, υπό το πρίσμα νεότερων κοινωνικοοικονομικών καταστάσεων και δημοσιονομικών αναγκών, στην προοδευτική κατάργηση του δικαιώματος συντάξεως των ενήλικων άγαμων θυγατέρων, πλην εκείνων που είχαν δικαιωθεί συντάξεως πριν την ισχύ του νόμου, καθώς και αυτών που κατά την 31.12.2010 είχαν υπερβεί το 50ό έτος της ηλικίας τους. Η ευμενής αυτή νομοθετική εξαίρεση της τελευταίας αυτής περίπτωσης των άγαμων θυγατέρων σε σχέση με εκείνες που δεν είχαν συμπληρώσει το 50ό έτος της ηλικίας τους κατά την ανωτέρω χρονολογία, οι οποίες και αποκλείονται από τη λήψη σύνταξης, θεσπιζόμενη για λόγους κοινωνικοοικονομικούς και γενικότερου δημοσίου συμφέροντος δεν είναι αυθαίρετη, αφού εισάγει δικαιολογημένη ευνοϊκή διάκριση από την άποψη της ηλικίας, που συνιστά γενικό και αντικειμενικό κριτήριο (πρβλ. Ολ. Ε.Σ. 1483/2006, 176/2007), για την πρώτη κατηγορία των άγαμων θυγατέρων, δοθέντος ότι οι έχουσες ηλικία κάτω των πενήντα (50) ετών, κατά τον κρίσιμο χρόνο, έχουν κατά βάσιμο τεκμήριο τη δυνατότητα να αποκατασταθούν κοινωνικά και επαγγελματικά, χωρίς τη συνδρομή της κρατικής οικονομικής προστασίας. Ενόψει αυτών, η εν λόγω νομοθετική ρύθμιση δεν παραβιάζει το άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο καθιερώνει την ισότητα των Ελλήνων ενώπιον του νόμου, με την έννοια ότι ο κοινός νομοθέτης δεν επιτρέπεται να προβαίνει σε ειδική ρύθμιση υπέρ ορισμένης κατηγορίας προσώπων, αποκλείοντας από αυτή, κατά δυσμενή διάκριση, άλλη κατηγορία προσώπων, για την οποία συντρέχει ο ίδιος δικαιολογητικός λόγος ευμενούς μεταχείρισης, αφού η ρύθμιση αυτή αφορά συγκεκριμένη κατηγορία γυναικών, που προσδιορίζεται με απρόσωπα και αντικειμενικά κριτήρια (πρβλ. Ολ. Ε.Σ.448/2002, II Τμ. 132/2011). Συνακόλουθα, η έλλειψη μίας οποιασδήποτε των ανωτέρω προϋποθέσεων, είτε αυτών που απαιτείται να συντρέχουν κατά το χρόνο επαγωγής του συνταξιοδοτικού της δικαιώματος, είτε αυτής της ηλικίας των πενήντα (50) ετών, που απαιτείται να συντρέχει κατά την προαναφερόμενη ημερομηνία, παρακωλύει τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος από την ενήλικη άγαμη θυγατέρα πολεμικού συνταξιούχου..."

Πηγή: www.dsanet.gr

Στεφανία Σουλή
Δικηγόρος - Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/