Έκδοση διαβατηρίου ανηλίκου (Δικαστική απόφαση)

 

Τη διαδικασία εκδόσεως διαβατηρίου επ’ ονόματι ανηλίκου κινεί μόνος ο έχων την επιμέλειά του γονέας.

 

Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της υπ.αρ 817/2011 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αλεξανδρούπολης – ‘Εβρου (Διαδικασία Ασφαλιστικών Μέτρων), δημοσιευμένης στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.

«… Από τις διατάξεις των άρθρων 1511, 1512, 1513 και 1514 του Α.Κ. συνάγεται ότι η γονική μέριμνα ανηλίκου τέκνου, όπως αυτή προσδιορίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 1510 και 1518 του ιδίου Κώδικα και περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου του, τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπησή του, ασκείται από τους γονείς του από κοινού. Επί διακοπής όμως της εγγάμου συμβιώσεως των τελευταίων, οπότε ανατρέπονται οι συνθήκες της οικογενειακής ζωής και δημιουργείται χωριστή εγκατάστασή τους, αποκλειστικός οδηγός της δικαιοδοτικής κρίσεως του Δικαστηρίου, το οποίο και καλείται, σε περίπτωση διαφωνίας τους, ν' αποφασίσει σχετικά με τη γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου τους, πρέπει να είναι το συμφέρον του τελευταίου, χωρίς να επιδρά στη λήψη της αποφάσεως του, αυτοτελώς, κανένας από τους διαφορετικούς, ενδεχομένως, βασικούς παράγοντες που συνοδεύουν το πρόσωπο καθενός των γονέων (Α.Π. 1728/99 ΕλλΔνη 41.972). Στην περίπτωση αυτή το Δικαστήριο μπορεί, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1513 και 1514 του Α.Κ και μετά στάθμιση του συμφέροντος του ανηλίκου, προς το οποίο πρωτίστως, κατά τα προεκτεθέντα, ενεργεί, ν' αναθέσει τη γονική του μέριμνα σ' ένα μόνο των γονέων του ή και σε αμφότερους από κοινού, εάν αυτοί συμφωνούν στη λύση αυτή και συγχρόνως καθορίζουν τον τόπο διαμονής των ανηλίκων ή και να την κατανείμει μεταξύ των γονέων του (Α.Π. 634/96 ΕλλΔνη 37.1549, Γεωργιάδη - Σταθόπουλου Α.Κ., υπ' άρθρα 1513 -1514, αριθ. 43 επ., 65 επ., 77 επ.). Σε περίπτωση δε επειγούσης περιπτώσεως και μέχρι ν' αποφανθεί το αρμόδιο επί της τακτικής αγωγής Δικαστήριο, δικαιολογείται η λήψη ασφαλιστικών μέτρων για προσωρινή ρύθμιση της καταστάσεως, σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 735 ΚΠολΔ (Γεωργιάδη - Σταθόπουλου Α.Κ., υπ' άρθρο 1536, αριθ. 12).

Στην προκειμένη περίπτωση, με την κρινομένη αίτησή του ο αιτών, αφού εξιστορεί ότι με την καθ' ης τέλεσαν νόμιμο γάμο την …., από τον οποίο απέκτησαν δύο ανήλικα τέκνα τον ..... και την .., ηλικίας σήμερα .. και … ετών αντίστοιχα και ότι ο γάμος τους λύθηκε ήδη συναινετικά με την …/2010 απόφαση του δικαστηρίου αυτού, με την οποία επικυρώθηκε και το από … ιδιωτικό συμφωνητικό, βάσει του οποίου η επιμέλεια των ανηλίκων ανατέθηκε σ' αυτόν, επικαλούμενος επείγουσα περίπτωση, εκθέτει, ότι η καθ' ης τέως σύζυγος του επιδεικνύει, κατά την από κοινού μετά του ιδίου άσκηση των λειτουργιών της γονικής μέριμνας των ανηλίκων τέκνων τους, συμπεριφορά αντίθετη προς το συμφέρον τους και δεν συνεργάζεται μαζί του, με συνέπεια να είναι αδύνατη, προς βλάβη των ανηλίκων, η λήψη σημαντικών γι' αυτά αποφάσεων. Διατεινόμενος, μετά ταύτα, ότι, υπό τα δεδομένα αυτά έχει συντρέξει νόμιμη περίπτωση, ώστε ν' αναλάβει μόνος αυτός την άσκηση της γονικής μέριμνας των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων, ζητά, να ληφθούν ασφαλιστικά μέτρα για προσωρινή, και μέχρι οριστικής τακτοποίησης του ζητήματος, ρύθμιση του. Επικουρικά, ζητά να υποχρεωθεί η καθής να συνδράμει στην έκδοση διαβατηρίου των πιο πάνω τέκνων τους και να καταδικαστεί στην καταβολή της δικαστικής του δαπάνης.

Μ' αυτό το περιεχόμενο η ένδικη αίτηση, αρμοδίως, κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα, φέρεται ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, κατά την προκειμένη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (άρθρα 682, 683, 686 επ. και 735 του ΚΠολΔ), είναι νόμιμη, στηριζομένη στις προμνησθείσες διατάξεις των άρθρων 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1518,1536 του Α.Κ. και 735 του ΚΠολΔ και πρέπει, συνεπώς, να εξετασθεί περαιτέρω κατ' ουσίαν.

Από τις καταθέσεις των μαρτύρων, .... και ...., που εξετάσθηκαν ενόρκως στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, τα προσκομιζόμενα έγγραφα, τα εκατέρωθεν ισχυριζόμενα και απ' όλη γενικά τη συζήτηση της υποθέσεως πιθανολογήθηκαν τα ακόλουθα: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο γάμο την .., από τον οποίο απέκτησαν δύο ανήλικα τέκνα τον ........ και την ....., ηλικίας σήμερα … και … ετών αντίστοιχα. Η έγγαμη συμβίωση τους όμως δεν υπήρξε ομαλή και ο γάμος τους λύθηκε ήδη συναινετικά με την …../2010 απόφαση του δικαστηρίου αυτού, με την οποία επικυρώθηκε και το από ….ιδιωτικό συμφωνητικό, βάσει του οποίου η επιμέλεια των ανηλίκων ανατέθηκε στον αιτούντα και ρυθμίστηκε το δικαίωμα επικοινωνίας της καθ' ης με τα παιδιά. Μετά τον χωρισμό των γονέων τους, τα ανήλικα διαμένουν με τον πατέρα τους, ο οποίος ήδη την ….. τέλεσε δεύτερο γάμο. Περαιτέρω η καθ' ης η οποία διαμένει στο ίδιο δημοτικό διαμέρισμα …. επικοινωνεί τακτικά μαζί τους. Από την κατά τα άνω διαδρομή των γεγονότων, δεν συντρέχει επείγουσα περίπτωση, ώστε ν' αναθεωρηθεί, στα πλαίσια των ασφαλιστικών μέτρων, το όλο ζήτημα της ασκήσεως της γονικής μέριμνας των ανηλίκων τέκνων του ζεύγους, ώστε ν' αναλάβει ο αιτών μόνος και στο σύνολό του την άσκησή της.

Αναδείχθηκε όμως από τη διαδικασία ένα σημαντικό πρόβλημα, σχετιζόμενο με τη γονική τους μέριμνα, επί του οποίου υφίσταται διάσταση των διαδίκων γονέων και εμφανίζει, όπως τίθεται, επείγοντα χαρακτήρα. Ειδικότερα, από τα προαναφερόμενα αποδεικτικά στοιχεία προκύπτει ότι ο αιτών, μετά τη διάσπαση της εγγάμου συμβιώσεως, αντιμετωπίζει την ασυνέπεια και καταχρηστική συμπεριφορά της καθ' ης, η οποία δεν συναινεί στην έκδοση διαβατηρίων επ' ονόματι των ανηλίκων τέκνων τους, προκειμένου να ταξιδέψουν με τον πατέρα τους στην ..., προς αναψυχή αλλά και να επισκεφθούν τους συγγενείς της ….. καταγωγής νέας του συζύγου. Βέβαια η καθ' ης υποστηρίζει ότι φοβάται για προαποφασισμένη και σχεδιασμένη μετακόμιση του αιτούντος με την νέα του σύζυγο και τα τέκνα με τον χαρακτήρα της μονιμότητας στο εξωτερικό και για προσπάθεια αποξένωσης των παιδιών της από το περιβάλλον της μητέρας τους. Ο ισχυρισμός όμως αυτός δε γίνεται αποδεκτός ως ακριβής.

Και τούτο, όχι μόνο διότι δεν επιβεβαιώθηκε κατά τρόπο πειστικό από τα αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίσθηκαν, αφού οι προς τούτο εξετασθέντες μάρτυρες δεν κατέθεσαν περιστατικά ή στοιχεία επιβεβαιωτικά της πρόθεσης του ζεύγους, για προσωρινή εγκατάσταση τους στη … και την εγκατάλειψη της κατοικίας και της εργασίας (…) του αιτούντος, αλλά και διότι αντικρούεται από την κανονική φοίτηση των ανηλίκων τέκνων σε Ελληνικό Σχολείο, ενώ τα ίδια προβάλλουν άγνοια της … γλώσσας. Βέβαιο πάντως είναι, διότι και ο αιτών αποδέχεται τούτο, ότι κατ' ουδένα τρόπο επιτρέπεται να απομακρυνθούν τα παιδιά από τον τόπο της συνήθους διαμονής τους, διότι τούτο πιθανόν είναι να επηρεάσει δυσάρεστα τον ψυχισμό τους να τα εκθέσει σε φυσική ή ψυχική δοκιμασία ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο να τα περιαγάγει σε μία αφόρητη κατάσταση. Υπό τα πιθανολογηθέντα αυτά περιστατικά θα δικαιολογείτο η προσωρινή - ρυθμιστική επέμβαση του Δικαστηρίου, που θα επέτρεπε στους ανηλίκους ταξίδι τους προς την ….., για διακοπές με την προσωρινή παροχή στον πατέρα τους της δυνατότητος να προέλθει μόνος, χωρίς τη σύμπραξη της αρνούμενης την αντίστοιχη ενέργεια μητέρα τους, στην επ' ονόματι τους έκδοση διαβατηρίων, πλην όμως, όπως είναι διαμορφωμένη - ρυθμισμένη η περί την επιμέλεια τους κατάσταση, τοιαύτη δικαστική παρέμβαση παρίσταται πλέον περιττή. Και τούτο γιατί ήδη, μετά την, χωρήσασα, συναφή νομοθετική μεταβολή, ο αιτών, ως έχων την αποκλειστική άσκηση της επιμελείας του προσώπου των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων και δη δια της από ….. έγγραφης συμφωνίας, που καταρτίσθηκε μεταξύ των διαδίκων στα πλαίσια της λύσεως του γάμου τους με συναινετικό διαζύγιο, σύμφωνα με το άρθρο 1441 παρ. 3 ΑΚ και η οποία επικυρώθηκε με την …..απόφαση του δικαστηρίου αυτού και έχει προσωρινή ισχύ και δεσμεύει τους γονείς μέχρι την οριστική ρύθμιση του σχετικού ζητήματος, δικαιούται μόνος και χωρίς τη σύμπραξη της καθ' ης η αίτηση, να κινήσει και ολοκληρώσει την έκδοση διαβατηρίων επ' ονόματι τους, ώστε να έχουν την ευχέρεια οποτεδήποτε να ταξιδεύσουν στην αλλοδαπή και εν προκειμένω, στην …. .

Ειδικότερα, η διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 1 της υπ' αριθμ. 3021/22/10/28-6-2005 αποφάσεως των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Εξωτερικών και Δημόσιας Τάξης «Δικαιολογητικά και διαδικασία έκδοσης, τύπος και περιεχόμενο ενδείξεων διαβατηρίου, χρονική ισχύς, αντικατάσταση, απώλεια και ακύρωση αυτών», που απαιτούσε, προκειμένου για την έκδοση διαβατηρίου επ' ονόματι ανηλίκου, την αυτοπρόσωπη εμφάνιση και συναίνεση του ασκούντος αποκλειστικά τη γονική του μέριμνα, ενώ, εάν αυτή ασκείτο παρ' αμφοτέρων των γονέων του, την παρουσία τουλάχιστον ενός εξ αυτών και την έγγραφη συναίνεση του άλλου, αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 της υπ' αριθμ. 3021/22/10-στ΄/26-7-2007 αποφάσεως των ιδίων Υπουργών και πλέον ορίζεται ότι τη διαδικασία της εκδόσεως διαβατηρίου επ' ονόματι ανηλίκου κινεί μόνος ο έχων την επιμέλεια του γονέας.

Υπό τα δεδομένα αυτά δεν υπάρχει πεδίο ευδοκιμήσεως της και πρέπει, μετά ταύτα, η ένδικη αίτηση ν' απορριφθεί και να καταδικαστεί ο αιτών, που ηττήθηκε, στη δικαστική δαπάνη της καθ' ης (άρθρο 176ΚΠολΔ)…».






Στεφανία Σουλή
Δικηγόρος - Διαμεσολαβήτρια
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/