Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2015

Ανάθεση συνόλου επιμέλειας τέκνων σε γονείς με νοητική υστέρηση υπό όρους και υπό την επίβλεψη του παππού και της γιαγιάς από την πατρική γραμμή





Παρατίθεται απόσπασμα της υπ.αρ. 99/2013 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης (Διαδικασία Εκουσίας Δικαιοδοσίας), δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.   

 

"…Από τα από …..2012 αποδεικτικά επίδοσης της επιμελήτριας Δικαστηρίων της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, αποδεικνύεται ότι ακριβές επικυρωμένο αντίγραφο της υπό κρίση κλήσης, με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς συζήτηση για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας, επιδόθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα στους καθ ων. Οι τελευταίοι όμως, δεν εμφανίσθηκαν κατά την παρούσα δικάσιμο, όταν η υπόθεση εκφωνήθηκε με τον προσήκοντα τρόπο από τη σειρά του οικείου πινακίου. Πρέπει, συνεπώς, να δικασθούν ερήμην, η διαδικασία, όμως, θα προχωρήσει σαν να ήταν και αυτοί παρόντες (άρθρο 754 παρ. 2 ΚΠολΔ).

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1532 και 1533 ΑΚ, αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα, που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή τη διοίκηση της περιουσίας του ή αν ασκούν τα καθήκοντά τους καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτό, το Δικαστήριο μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας, οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου, ο Εισαγγελέας ή αυτεπαγγέλτως, να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο. Το Δικαστήριο μπορεί ιδίως να αφαιρέσει από τον ένα γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ολικά ή μερικά και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο γονέα ή να αφαιρέσει το σύνολο της επιμέλειας και από τους δύο γονείς και να αναθέσει την πραγματική φροντίδα του τέκνου ή και την επιμέλειά του ολικά ή μερικά σε τρίτο. Η αφαίρεση του συνόλου της επιμέλειας του προσώπου και η ανάθεσή της σε τρίτο διατάσσονται από το Δικαστήριο όταν τα άλλα μέτρα έμειναν χωρίς αποτέλεσμα ή κρίνεται ότι δεν επαρκούν για να αποτρέψουν κίνδυνο της σωματικής, πνευματικής ή ψυχικής υγείας του τέκνου. Η λήψη οποιουδήποτε μέτρου από το Δικαστήριο διαπνέεται από την αρχή της προσφορότητας, δηλαδή της καταλληλότητας του μέτρου για την αποτροπή του κινδύνου που δημιουργεί η κακή άσκηση της γονικής μέριμνας, προς την οποία συνάπτεται η αρχή της αναλογικότητας, δηλαδή της αναλογίας του μέτρου προς τον επιδιωκόμενο σκοπό και της ελάχιστης δυνατής επέμβασης στη σχέση γονέων και τέκνου. Ο κίνδυνος, για την αποφυγή του οποίου διατάζεται η αφαίρεση του συνόλου της επιμέλειας, εξειδικεύεται σε ορισμένες καταστάσεις, που συνιστούν εκφάνσεις του όλου φάσματος της υγείας του τέκνου, και πρέπει να είναι άμεσος και συγκεκριμένος, ώστε να καθίσταται βάσιμη η επέλευσή του και η από αυτό βλάβη της υγείας του τέκνου. Επιπλέον, από τις διατάξεις των άρθρων 1511 παρ. 2 και 1664 ΑΚ συνάγεται ότι το Δικαστήριο πρέπει να αποβλέπει πρωτίστως στο συμφέρον του τέκνου, όταν αποφασίζει την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή επιμέλειας ή πραγματικής φροντίδας αυτού σε τρίτον. Το συμφέρον αυτό αποτελεί αόριστη νομική έννοια με αξιολογικό περιεχόμενο, που αντλεί το Δικαστήριο από την κοινωνική πείρα, την κοινή συνείδηση με αντικειμενικά αξιολογικά στοιχεία και εξετάζεται σε συνδυασμό προς όλα τα επωφελή και πρόσφορα για τον ανήλικο στοιχεία και περιστάσεις (ΑΠ 834/1996, ΕΕΝ 1997.107, ΕφΑθ 5870/1993 ΕλλΔνη 1995.1581, ΕφΠειρ1162/1988 ΕλλΔνη 1989.1065).

Στην προκείμενη περίπτωση, με την υπό κρίση κλήση της Εισαγγελέα Ανηλίκων Θεσσαλονίκης νόμιμα φέρεται προς περαιτέρω συζήτηση η με αριθμό κατάθεσης … -2012 αίτηση, στην οποία η αιτούσα Εισαγγελέας εκθέτει ότι οι καθ ων, στους οποίους ανήκει από κοινού η γονική μέριμνα των δύο ανήλικων τέκνων τους, δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους αυτό, και, για τους λόγους αυτούς, ζητά να αφαιρεθεί η επιμέλεια των ανηλίκων από αυτούς και να ανατεθεί στο δημοτικό βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης ….. , μετά την έκδοση της με αριθμό …. /2012 μη οριστικής απόφασης του παρόντος Δικαστηρίου, δικάσαντος κατά την προκείμενη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, με την οποία, αφού κρίθηκε νόμιμη η αίτηση, διατάχθηκε η διενέργεια πραγματογνωμοσύνης, προκειμένου να διαπιστωθεί α) ποια είναι η κατάσταση της ψυχικής και πνευματικής υγείας των καθ ων και ποια η επίδρασή της στην προσωπικότητα του καθενός και β) αν οι καθ ων είναι σε θέση να ανταποκριθούν με επάρκεια στο ρόλο τους ως γονέων των ανήλικων τέκνων τους, και, ειδικότερα, αν είναι σε θέση να φροντίσουν για την ανατροφή και την εν γένει ομαλή ψυχοσωματική τους κατάσταση, με έμφαση στην προστασία και επίβλεψή τους, ενόψει και της κατάστασης της υγείας τους, ιδίως δε της  και, εν συνεχεία, μετά την έκδοση της με αριθμό …../2012 απόφασης του παρόντος Δικαστηρίου, δικάσαντος επίσης κατά την προκείμενη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, με την οποία αντικαταστάθηκε ο, διορισθείς δυνάμει της με αριθμό …../2012 απόφασης, πραγματογνώμονας, λόγω αποποίησης αυτού για εύλογη αιτία.

Από την εκτίμηση των ένορκων καταθέσεων των μαρτύρων που εξετάσθηκαν νόμιμα στο ακροατήριο, οι οποίες (καταθέσεις) περιέχονται στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά της κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίασης του Δικαστηρίου αυτού, την οποία (κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίαση) το παρόν Δικαστήριο διέταξε αυτεπαγγέλτως, διότι από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 93 παρ. 2 του Συντάγματος και 114 ΚΠολΔ το Δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι προστασίας της ιδιωτικής ή οικογενειακής ζωής των διαδίκων (ΑΠ 1971/2008, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), σε συνδυασμό με όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα που η αιτούσα Εισαγγελέας νόμιμα επικαλείται και προσκομίζει, από την με αριθμό …. έκθεση ιατρικής πραγματογνωμοσύνης, που νομότυπα κατέθεσε στη Γραμματεία αυτού του Δικαστηρίου ο διορισθείς με την παραπάνω, με αριθμό ……/2012 απόφαση, νευρολόγος – ψυχίατρος , καθώς και από όλα τα αποδεικτικά μέσα, τα οποία λαμβάνονται υπόψη στο πλαίσιο της αρχής της ελεύθερης απόδειξης και του ανακριτικού συστήματος που εφαρμόζεται στην παρούσα διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Ο πρώτος των καθ ων, ο οποίος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις …..  έχει  οριακό δείκτη νοημοσύνης 79, αλλά δεν εμφανίζει κανένα ψυχοπαθολογικό στοιχείο. Η δεύτερη των καθ ων, γεννηθείσα στη Θεσσαλονίκη στις ……., έχει μέτρια νοητική υστέρηση (με δείκτη νοημοσύνης 50), πέραν του οποίου, ομοίως, δεν εμφανίζει κανένα ψυχοπαθολογικό στοιχείο. Στις  ……, στη ….. Θεσσαλονίκης, οι καθ ων τέλεσαν νόμιμο μεταξύ τους πολιτικό γάμο, από τον οποίον απέκτησαν ….. συνολικά τέκνα….  

»Ήδη, μετά από δικαστικούς αγώνες, τους αφαιρέθηκε αφενός το σύνολο της γονικής μέριμνας του ανήλικου τέκνου τους, αφετέρου το σύνολο της επιμέλειας των ανήλικων τέκνων τους,  δυνάμει της με αριθμό ……/2005 απόφασης αυτού του Δικαστηρίου, η οποία κατέστη τελεσίδικη, λόγω της άσκησης των καθηκόντων των καθ ων καταχρηστικά και της αδυναμίας τους να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους απέναντι στα ως άνω τέκνα τους. Όσον αφορά στα δύο μικρότερα τέκνα τους, δυνάμει τη με αριθμό ….. 2011 διάταξης της Εισαγγελέως Ανηλίκων Θεσσαλονίκης, …………, κατόπιν επανειλημμένων ανώνυμων καταγγελιών περί παραμέλησης και κακοποίησης τους από αυτούς και λόγω αδυναμίας διακρίβωσης των συνθηκών διαβίωσής τους ελλείψει συνεργασίας από πλευράς των καθ ων, διατάχθηκε προσωρινά η αφαίρεση του συνόλου της επιμέλειάς τους και η ανάθεση αυτής αποκλειστικά στο δημοτικό βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης …….  Τα εν λόγω τέκνα, αρχικά στις ….2011, μεταφέρθηκαν στο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης …., όπου οι γονείς τα επισκέπτονταν εκδηλώνοντας αγάπη και στοργή προς αυτά. Στη συνέχεια, στις ……. 2011, τα ανήλικα μεταφέρθηκαν στο προαναφερθέν βρεφοκομείο, όπου φιλοξενούνται μέχρι σήμερα. Έκτοτε, οι γονείς, ήδη καθ ων, επισκέπτονται τακτικά τα δύο μικρότερα τέκνα τους και επιδεικνύουν ενδιαφέρον και, εν γένει, μία καλή συμπεριφορά, πολύ διαφορετική σε σχέση με αυτή απέναντι στα ..... μεγαλύτερα τέκνα τους. Συγκεκριμένα, εμφανίζονται περιποιημένοι, σε κλίμα άψογης συνεργασίας με το προσωπικό του ιδρύματος του οποίου τους κανόνες και το ωράριο επισκεπτηρίου τηρούν αδιαμαρτύρητα. Από την πλευρά τους δε τα παιδιά χαίρονται ιδιαίτερα όταν βλέπουν τους γονείς τους. Ο μεγαλύτερος, ο ….., είναι ένα υγιές παιδί με ανεπτυγμένο λεξιλόγιο, το οποίο ξεκίνησε να παρακολουθεί το πρόγραμμα του δημοτικού βρεφοκομείου. Αναφορικά με τη μικρότερη ………, υπάρχουν ενδείξεις ανάπτυξης που δε συμβαδίζει με τη χρονολογική ηλικία της και, επομένως, ύπαρξης νοητικής υστέρησης, οφειλόμενης προφανώς σε κληρονομικότητα και όχι σε στερημένο κοινωνικό περιβάλλον. Οι μύες της είναι πολύ χαλαροί, δεν κινείται, είναι συνεχώς ξαπλωμένη, έχει μικροκεφαλία και απλανές βλέμμα, ενώ δε χαμογελάει. Αποδεικνύεται, επίσης, ότι ο πρώτος των καθ ων, πατέρας των ανηλίκων, ….. ενώ παράλληλα δουλεύει και ….. Η δεύτερη των καθ’ ων ασχολείται με τα οικιακά και τη φροντίδα των τέκνων της. Το ζευγάρι διαμένει στ……  Θεσσαλονίκης, σε μισθωμένη μονοκατοικία εμβαδού περίπου ….., η οποία διατηρείται καθαρή και περιποιημένη. Οι καθ ων, λόγω της νοητικής τους υστέρησης, επιδοτούνται από την Πρόνοια, τα δε τέκνα τους,  έχουν ασφάλιση της Πρόνοιας. Τα εισοδήματά τους προέρχονται από την εργασία του πρώτου των καθ ων, το επίδομα πολυτεκνίας του Ο.Γ.Α., τα επιδόματα της Πρόνοιας και την οικονομική βοήθεια των γονέων του πρώτου των εξ αυτών. Οι τελευταίοι διαμένουν στ.... , υπό καλές συνθήκες διαβίωσης, και έχουν αρκετά καλή οικονομική κατάσταση ώστε να έχουν τη δυνατότητα να βοηθούν οικονομικά το ζεύγος των καθ ων, το οποίο αγαπούν και προτίθενται να στηρίξουν και ηθικά στην ανατροφή των δύο μικρότερων τέκνων τους. Επιπλέον, αποδεικνύεται ότι οι όποιες διαταραχές χαρακτήριζαν τη συμπεριφορά των καθ ων στο παρελθόν, ιδίως απέναντι στα ….. μεγαλύτερα τέκνα τους, δεν αντιστοιχούν στη σημερινή εικόνα τους, η οποία είναι αρκούντως ικανοποιητική, ενώ δε φαίνεται να υπάρχει κάποιος κίνδυνος επανάληψης δυσάρεστων καταστάσεων στο μέλλον. Μολονότι είναι άτομα με κάποιο βαθμό νοητικής υστέρησης, αυτό δεν τους στερεί τη δυνατότητα να έχουν μία φυσιολογική επαγγελματική και οικογενειακή ζωή, εφόσον κινούνται εντός οργανωμένου περιβάλλοντος και υπό τη διακριτική εποπτεία άλλων ενδιαφερομένων. Οι καθ ων αγαπούν ειλικρινά τα δύο μικρότερα τέκνα τους και επιθυμούν να τα φροντίσουν και να τα αναθρέψουν, είναι δε σε θέση να ανταποκριθούν στα γονεϊκά τους καθήκοντα με τη βοήθεια των γονέων του πρώτου εξ αυτών και υπό κατάλληλη εποπτεία από έναν αρμόδιο φορέα.

Άλλωστε, η πιθανή απομάκρυνση των παιδιών από τους φυσικούς γονείς τους θα επηρεάσει αρνητικά την εξέλιξη και την ψυχική τους υγεία. Επομένως, η αίτηση πρέπει να απορριφθεί κατ ουσία και να ανατεθεί το σύνολο της επιμέλειας των ανήλικων τέκνων, στους γονείς τους, καθ ων η υπό κρίση αίτηση, υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του παππού και της γιαγιάς από την πατρική γραμμή. Περαιτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι επιβάλλεται να τεθούν ως όροι άσκησης της επιμέλειας των ανήλικων, ως άνω, τέκνων εκ μέρους των γονέων τους, καθ ων η αίτηση, οι αναφερόμενοι ειδικότερα στο διατακτικό της παρούσας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ψυχολογική και ηθικοπνευματική ανάπτυξη των ανηλίκων, καθώς και ο έλεγχος των συνθηκών διαβίωσής τους. Τα δικαστικά έξοδα δεν επιδικάζονται γιατί δεν υποβλήθηκε σχετικό αίτημα.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΔΙΚΑΖΕΙ ερήμην των καθ ων.

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την αίτηση.

ΑΝΑΘΕΤΕΙ το σύνολο της επιμέλειας του ανήλικου άρρενος (άνευ κυρίου ονόματος), το οποίο αποκαλούν …, που γεννήθηκε στις …. , και του ανήλικου θήλεος (άνευ κυρίου ονόματος , το οποίο αποκαλούν …., που γεννήθηκε στις …… τέκνων των καθ’ ων, στους γονείς τους, κατά των οποίων η υπό κρίση αίτηση, υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του παππού και της γιαγιάς από την πατρική γραμμή, με τους όρους: α) η οικογένεια να εποπτεύεται και να παρακολουθείται από την αρμόδια κοινωνική υπηρεσία του Δήμου ………….. Θεσσαλονίκης, όπου γεωγραφικά ανήκει ο τόπος κατοικίας των γονέων, κατόπιν αίτησης η οποία θα κατατεθεί στο Κέντρο Κοινωνικής Στήριξης του Δήμου ………, επιμελεία του, εντός πέντε ημερών από την παράδοση των ανήλικων τέκνων στους γονείς τους, β) τα δύο ανήλικα τέκνα να παρακολουθούν το πρόγραμμα βρεφονηπιακού σταθμού, ώστε να μη στερούνται κοινωνικών ερεθισμάτων και γ) το θήλυ εκ των δύο ανήλικων τέκνων των καθ ων, αποκαλούμενο …, το οποίο εμφανίζει νοητική υστέρηση, να ακολουθεί κατάλληλο θεραπευτικό πρόγραμμα, με τη φροντίδα και επιμέλεια του...."

 
 
Στεφανία Σουλή
Δικηγόρος- Διαμεσολαβήτρια
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/


 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.