Αναζήτηση αληθινής βούλησης θανόντος συζύγου στη μεταθανάτια γονιμοποίηση

Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της υπ.αρ. 5887/2018 απόφασης του Εφετείου Αθηνών, δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.  

«… Από την ένορκη κατάθεση της μάρτυρος που περιέχεται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά συνεδρίασης του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου και τα έγγραφα που η αιτούσα και ήδη εκκαλούσα μετ' επικλήσεως επαναπροσκομίζει, αποδείχθηκα να ακόλουθα: Η αιτούσα είχε συνάψει γάμο με τον ήδη θανόντα στις 14-10-2015 σύζυγό της ……….  Από την αρχή της έγγαμης συμβίωσής τους κατέβαλλαν προσπάθειες για απόκτηση τέκνου και επειδή τούτο δεν κατέστη εφικτό, συναποφάσισαν να αποκτήσουν τέκνο με τη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Όμως το Σεπτέμβριο του έτους 2012 ο σύζυγος διαγνώστηκε με καρκίνωμα του ορθού και έπρεπε να υποβληθεί σε ριζική ακτινοχημειοθεραπεία. Επειδή, όμως, η αιτούσα και ο σύζυγός της, επιθυμούσαν διακαώς να αποκτήσουν τέκνο και κατά σύσταση των θεραπόντων ιατρών του συζύγου, η εξωσωματική γονιμοποίηση θα ήταν εφικτή μόνο με την κρυοσυντήρηση του σπέρματός του, ο τελευταίος στις 14-12-2012 και 19-12-2012, ήτοι πριν την έναρξη της ακτινοχημειοθεραπείας, παρέδωσε σε Τράπεζα Κρυοσυντήρησης τέσσερα (4) δείγματα του σπέρματός του για να κρυοσυντηρηθούν και να γονιμοποιηθούν με το γεννητικό υλικό της αιτούσας συζύγου του. Εν τω μεταξύ, επειδή η υγεία του συζύγου επιδεινώθηκε και έπρεπε να υποβληθεί σε νέα χημειοθεραπεία και ο κίνδυνος θανάτου του ήταν υπαρκτός, οι δύο σύζυγοι εμφανίστηκαν στο Κέντρο Εξωσωματικής Αθηνών "………" και παρέδωσαν τα κρυοσυντηρηθέντα σπέρματα του συζύγου για να καταψυχθούν, ώστε να χρησιμοποιηθούν όποτε ζητηθούν, ακόμη και μετά το θάνατο του συζύγου, όπως αμφότεροι δήλωσαν ενυπόγραφα στο από 8-1-2014 έντυπο του εν λόγω Κέντρου. Ακολούθως, η αιτούσα στις 13-1-2014 και στις 7-5-2015 υποβλήθηκε σε δύο προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης, αναλίσκοντας τα δύο από τα τέσσερα κρυοσυντηρηθέντα σπέρματα του συζύγου, με τις οποίες επιτεύχθηκε κύηση, πλην όμως, δεν απέδωσαν, καθόσον οι κυήσεις παλινδρόμησαν. Εν τω μεταξύ η κατάσταση της υγείας του συζύγου είχε επιδεινωθεί έτι περαιτέρω και στις 24-4-2014 διαγνώσθηκε μετάσταση του καρκίνου στο ήπαρ και εν τέλει αποβίωσε στις 14-10-2015. Λαμβανομένων τούτων υπόψη και συγκεκριμένα: α) του θανάτου του συζύγου, β) της αποδεδειγμένης προϋπάρχουσας ασθένειας του συζύγου με κίνδυνο στειρότητας ή κίνδυνο θανάτου, γ) της διακαούς διάθεσης του ζεύγους για απόκτηση τέκνων, δ) της ύπαρξης έγγραφης συναίνεσης του ζεύγους στην κρυοσυντήρηση και κατάψυξη του σπέρματος του συζύγου ακόμη και μετά το θάνατό του, για χρησιμοποίηση σε εξωσωματική γονιμοποίηση με το γεννητικό υλικό της συζύγου, που τέθηκε ενυπόγραφα από τους συζύγους σε προδιατυπωμένο έντυπο του Κέντρου Εξωσωματικής Αθηνών, ενώπιον της μάρτυρος και αρμόδιας υπαλλήλου του Κέντρου ……… και ε) της έλλειψης νομικών γνώσεων των συζύγων, αβίαστα συνάγεται ότι η αληθής βούληση του θανόντος συζύγου της αιτούσας και της ίδιας, ήταν η χρησιμοποίηση των μη αναλωθέντων κρυοσυντηρημένων σπερμάτων του να γίνει και μετά το θάνατό του, οποτεδήποτε ζητηθεί απ' αυτήν για εξωσωματική γονιμοποίηση με το δικό της γεννητικό υλικό, η δε μη ύπαρξη συμβολαιογραφικού εγγράφου οφείλεται σε δικαιολογημένη άγνοιά τους, προϋπόθεση, την οποία, αν γνώριζαν, είναι βέβαιο ότι θα είχαν τηρήσει. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με τα στη μείζονα σκέψη αναφερόμενα, η αίτηση δεν έπασχε από έλλειψη νομιμότητας και έπρεπε να γίνει δεκτή ως βάσιμη και κατ' ουσίαν. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, όμως, που έκρινε αντίθετα, έσφαλε ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και πρέπει η έφεση να γίνει δεκτή κατά τον πρώτο βάσιμο λόγο της, ενώ παρέλκει η έρευνα του δεύτερου και τελευταίου λόγου αυτής. Ακολούθως, πρέπει να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη απόφαση και, αφού κρατηθεί η υπόθεση και εκδικασθεί κατ' ουσίαν, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση ως κατ' ουσίαν βάσιμη και να επιτραπεί στην αιτούσα, με την παροχή της αιτούμενης άδειας, να προβεί σε τεχνητή (εξωσωματική) γονιμοποίηση μετά το θάνατο του συζύγου της, ο οποίος επήλθε στις 14-10-2015, με χρήση του γεννητικού του υλικού με το δικό της, με σκοπό να κυοφορήσει τέκνο ή τέκνα του, που ο θανών σύζυγός της και η αιτούσα επιθυμούσαν να αποκτήσουν. Τέλος, πρέπει, να διαταχθεί η επιστροφή στην αιτούσα του παραβόλου που κατέβαλε για την άσκηση της έφεσης , κατ' άρθρο 495 παρ. 4 εδ. δ' ΚΠολΔ…»

Στεφανία Σουλή
Δικηγόρος - Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια
https://stefaniasouli.gr/