Ακριβής χρόνος έναρξης της διετής διάστασης στην απόφαση διαζυγίου. Έννομο συμφέρον για άσκηση έφεσης.

Αντικειμενικός κλονισμός της έγγαμης σχέσεως -. Στη δίκη διαζυγίου με βάση τον τεκμαιρόμενο ισχυρό κλονισμό λόγω του ότι οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση συνεχώς από δύο τουλάχιστον χρόνια, αν δεν αμφισβητείται από τον εναγόμενο σύζυγο η συνεχής διάσταση από διετία, δεν δικαιολογείται έννομο συμφέρον του τελευταίου για την άσκηση έφεσης προς μεταρρύθμιση των αιτιολογιών της απόφασης ως προς τον ακριβή χρόνο έναρξης της διετούς διάστασης, αφού από τις αιτιολογίες αυτές, που δεν έχουν στοιχεία διατακτικού, δεν ιδρύεται δεδικασμένο για το ζήτημα του χρόνου έναρξης της διάστασης σε καμία περίπτωση, ούτε και στη δίκη αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα.

Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της υπ.αρ. 154/2019 απόφασης του Αρείου Πάγου, δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.

«…Σύμφωνα με το άρθρο 1439 παρ. 3 ΑΚ, όπως ισχύει, εφόσον οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση συνεχώς από δύο τουλάχιστον χρόνια, ο κλονισμός τεκμαίρεται αμάχητα και το διαζύγιο μπορεί να ζητηθεί, έστω και αν ο λόγος του κλονισμού αφορά το πρόσωπο του ενάγοντος. Από τη διάταξη αυτή, που καθιερώνει ως λόγο διαζυγίου τον αντικειμενικό κλονισμό της έγγαμης σχέσεως των συζύγων προκύπτει ότι, εφόσον αποδειχθεί η διετής διάσταση, η οποία υπολογίζεται αναδρομικά από το χρόνο της πρώτης συζήτησης της αγωγής στο ακροατήριο, τεκμαίρεται αμάχητα ο κλονισμός των σχέσεων των συζύγων και το δικαστήριο προχωρεί, μετά και τη διαπίστωση της πρόθεσης για διάσταση, στη λύση του γάμου. Για τη λύση του γάμου είναι πλέον αδιάφορο, αν ο κλονισμός οφείλεται σε υπαίτιο ή ανυπαίτιο κλονιστικό γεγονός. Αντικείμενο της δίκης διαζυγίου είναι όχι η δικαστική διάγνωση του λόγου διαζυγίου, που δικαιολογεί την απαγγελία του διαζυγίου, αλλά το διαπλαστικό αποτέλεσμα της λύσης του γάμου. Οι αιτιολογίες της απόφασης δεν έχουν στοιχεία διατακτικού και δεν παράγουν δεδικασμένο για τα ζητήματα της υπαιτιότητας, ούτε για τα πραγματικά περιστατικά των λόγων διαζυγίου (ΑΠ 315/2018, ΑΠ 1731/2017, ΑΠ 1314/2015, ΑΠ 576/2014). 

Τούτο σημαίνει ότι στη δίκη διαζυγίου με βάση τον τεκμαιρόμενο ισχυρό κλονισμό λόγω του ότι οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση συνεχώς από δύο τουλάχιστον χρόνια, αν δεν αμφισβητείται από τον εναγόμενο σύζυγο η συνεχής διάσταση από διετία, δεν δικαιολογείται έννομο συμφέρον του τελευταίου για την άσκηση έφεσης προς μεταρρύθμιση των αιτιολογιών της απόφασης ως προς τον ακριβή χρόνο έναρξης της διετούς διάστασης, αφού από τις αιτιολογίες αυτές, που δεν έχουν στοιχεία διατακτικού, δεν ιδρύεται δεδικασμένο για το ζήτημα του χρόνου έναρξης της διάστασης σε καμία περίπτωση, ούτε και στη δίκη αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα, που προβλέπει η διάταξη του άρθρου 1400 ΑΚ.

Εξάλλου, το έννομο συμφέρον αποτελεί διαδικαστική προϋπόθεση της δίκης επί της έφεσης και η συνδρομή του ερευνάται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο, η έλλειψή του δε συνεπάγεται την απόρριψη του ένδικου μέσου της έφεσης, ως απαράδεκτου (άρθρα 68, 73, 516 και 532 ΚπολΔ). Η νομιμοποίηση του διαδίκου ως και το έννομο συμφέρον αποτελούν ουσιαστικές προϋποθέσεις για την παροχή δικαστικής προστασίας και η εσφαλμένη κρίση του Δικαστηρίου για τη συνδρομή ή μη των προϋποθέσεων αυτών ελέγχεται αναιρετικά με το λόγο αναίρεσης του άρθρου 559 αρ 1 ΚΠολΔ. και όχι με τον αναιρετικό λόγο του αριθμού 14 του ίδιου άρθρου, που ορίζει ότι υπάρχει λόγος αναίρεσης αν το δικαστήριο παρά το νόμο κήρυξε ή δεν κήρυξε ακυρότητα, έκπτωση από δικαίωμα ή απαράδεκτο, καθόσον ο λόγος αυτός αναφέρεται σε ακυρότητες, δικαιώματα και απαράδεκτα από το δικονομικό δίκαιο (ΑΠ 67/2015) και ανακύπτει μόνον όταν το δικόγραφο της αγωγής ή της έφεσης δεν περιέχει τα στοιχεία που θεμελιώνουν την νομιμοποίηση και δικαιολογούν το έννομο συμφέρον για την άσκησή της (Ολ.ΑΠ 25/2008, ΑΠ 1731/2017, ΑΠ 772/2014)...»

Στεφανία Σουλή 
Δικηγόρος- Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/