Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2017

Προσβολή πατρότητας τέκνου. Αλβανικό Οικογενειακό Δίκαιο




Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της υπ.αρ. 282/2009 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ρόδου, δημοσιευμένης στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.  

«…Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 66 ΚΠολΔ αλλοδαπό πρόσωπο που δεν έχει σύμφωνα με το δίκαιο της ιθαγένειας του ικανότητα για δικαστική παράσταση με το δικό του όνομα, θεωρείται πως έχει ικανότητα να παρίσταται στα ελληνικά δικαστήρια, αν έχει την ικανότητα αυτή κατά το ελληνικό δίκαιο. Εξάλλου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 63 του ίδιου Κώδικα «Όποιος είναι ικανός για οποιαδήποτε δικαιοπραξία μπορεί να παρίσταται στο Δικαστήριο με το δικό του όνομα. Όποιος έχει περιορισμένη ικανότητα για δικαιοπραξία μπορεί να παρίσταται στο Δικαστήριο με το δικό του όνομα, μόνο όπου κατά το ουσιαστικό δίκαιο έχει ικανότητα για δικαιοπραξία». Τέλος, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 64 §1 του ίδιου Κώδικα, «όσοι είναι ανίκανοι να παρίστανται στο Δικαστήριο με το δικό τους όνομα, εκπροσωπούνται από τους νομίμους αντιπροσώπους τους».
Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών, που έχουν δικονομικό χαρακτήρα, προκύπτει ότι ο αλλοδαπός ανήλικος όταν δεν έχει ικανότητα για δικαιοπραξία κατά το ελληνικό δίκαιο, δεν μπορεί να παρίσταται στο Δικαστήριο με το δικό του όνομα, αλλά με το νόμιμο αντιπρόσωπό του. Ποιος όμως είναι νόμιμος αντιπρόσωπος είναι θέμα που δεν ρυθμίζεται από το δικονομικό δίκαιο αλλά από το ουσιαστικό δίκαιο. Έτσι, λύνεται όχι με βάση τους κανόνες της lex fori αλλά με τους κανόνες του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου (άρθρα 4 επ. ΑΚ). Έτσι, αν ο αλλοδαπός είναι ανίκανος για παράσταση, τόσο κατά το δίκαιο της ιθαγενείας του, όσο και κατά το Ελληνικό Δίκαιο, εφαρμόζεται το αλλοδαπό δίκαιο, για το ζήτημα του ποιος είναι ο νόμιμος αντιπρόσωπος του (ΑΠ 258/1996 ΕλλΔνη 1996.1558, ΠΠρωτΠατρ 646/2007, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 180 του Αλβανικού κώδικα οικογένειας (νόμος 9062/8-5-2003) «το κατά τη διάρκεια του γάμου γεννηθέν τέκνο τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα το σύζυγο της μητέρας. Το εντός 300 ημερών από της λύσεως ή της ακυρώσεως του γάμου γεννηθέν τέκνο, τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα τον πρώην σύζυγο της μητέρας. Αν το τέκνο γεννηθεί διαρκούντος του γάμου της μητέρας, τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα το σύζυγο της μητέρας από το δεύτερο γάμο, ακόμη και στην περίπτωση που γεννηθεί εντός 300 ημερών από της λήξεως ή της λύσεως του πρώτου γάμου ή της ακυρώσεως». Επίσης, με τη διάταξη του άρθρου 184 του ανωτέρω Κώδικα «Ο άνδρας που τεκμαίρεται ότι είναι πατέρας του τέκνου σύμφωνα με το άρθρο 180, μπορεί να προσβάλλει την πατρότητα του τέκνου αυτού. Η αγωγή προσβολή της πατρότητας τέκνου ασκείται κατά του τέκνου, που εκπροσωπείται από τη μητέρα. Αν η μητέρα είναι ανίκανη να παρίσταται ενώπιον Δικαστηρίου και το τέκνο είναι ανήλικο, ορίζεται από το Δικαστήριο ειδικός επίτροπος. Το δικαίωμα αγωγής παραγράφεται εντός έτους από την ημέρα που ο άνδρας πληροφορήθηκε τη γέννηση του τέκνου». Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι στην περίπτωση αγωγής προσβολής πατρότητας κατά το αλβανικό δίκαιο, που εγείρεται από το σύζυγο και στρέφεται κατά του τέκνου, το τελευταίο όταν είναι ανήλικο εκπροσωπείται μόνον από τη μητέρα του και δεν είναι αναγκαίος ο διορισμός ειδικού επιτρόπου, όπως συμβαίνει στο ελληνικό δίκαιο (άρθρο 619 ΚΠολΔ) και τέτοιος διορισμός γίνεται μόνο όταν και η μητέρα του τέκνου είναι ανίκανη προς δικαστική παράσταση (βλ. την προσαγόμενη με επίκληση από τον ενάγοντα νομική πληροφορία του Ελληνικού ινστιτούτου διεθνούς και αλλοδαπού δικαίου). Επίσης, κατά το άρθρο 17 ΑΚ ορίζεται ότι «η ιδιότητα τέκνου ως γεννημένου σε γάμο κρίνεται κατά το δίκαιο που διέπει τις προσωπικές σχέσεις της μητέρας και του συζύγου κατά το χρόνο γέννησης του τέκνου ή αν ο γάμος τους έχει λυθεί πριν από τη γέννηση, κατά το χρόνο λύσης του γάμου», γίνεται δηλαδή παραπομπή στη διάταξη του άρθρου 14 του ίδιου κώδικα (Βαθρακοκοίλη, ΕΡΝΟΜΑΚ, υπό άρθρο 1 7, παρατ.3), κατά την οποία «οι προσωπικές σχέσεις των συζύγων ρυθμίζονται κατά σειρά 1. από το δίκαιο της τελευταίας κατά τη διάρκεια του γάμου κοινής τους ιθαγένειας, εφόσον ο ένας τη διατηρεί, 2. από το δίκαιο της τελευταίας κατά τη διάρκεια του γάμου κοινής συνήθους διαμονής τους και 3. από το δίκαιο με το οποίο οι σύζυγοι συνδέονται στενότερα». 
Στην προκειμένη περίπτωση, ο ενάγων, Αλβανός υπήκοος και κάτοικος, εκθέτει στην υπό κρίση αγωγή του ότι είχε συνάψει γάμο με την πρώτη εναγομένη, επίσης Αλβανίδα υπήκοο και κάτοικο Ρόδου, το έτος …, ο οποίος λύθηκε αμετακλήτως με σχετική απόφαση Αλβανικού Δικαστηρίου, την …..2006. Ότι, την ... η πρώτη εναγομένη γέννησε ένα θήλυ τέκνο, τη δεύτερη εναγομένη, ανήλικη σήμερα, η οποία τεκμαίρεται ως δικό του τέκνο, κατά τις διατάξεις του αλβανικού οικογενειακού δικαίου, γεγονός το οποίο ο ίδιος πληροφορήθηκε την ... 2008, ενώ παράλληλα ότι κατά το κρίσιμο για τη λήψη διάστημα (300 ημέρες) ήταν φανερά αδύνατο να έχει συλλάβει από αυτόν, καθόσον δεν είχαν σαρκικές σχέσεις ήδη από του έτους 2000. Ζητεί δε ενόψει αυτών να αναγνωριστεί, ότι ο ίδιος δεν είναι φυσικός πατέρας του δεύτερου εναγομένου ανηλίκου τέκνου της πρώτης εναγομένης και να κηρυχθεί αυτό τέκνο εκτός γάμου των γονέων του. Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα, η αγωγή αρμοδίως ασκείται ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου, το οποίο έχει διεθνή δικαιοδοσία να δικάσει την παρούσα διαφορά (άρθρα 3 και 22 ΚΠολΔ) και είναι καθ ύλην αρμόδιο (άρθρο 18 §1 ΚΠολΔ), κατά την προκείμενη ειδική διαδικασία των διαφορών που αναφέρονται στις σχέσεις γονέων και τέκνων (άρθρα 614 επ. ΚΠολΔ). Είναι νόμιμη, διότι στηρίζεται νομικά στις διατάξεις των άρθρων 1465, 1467 και 1469 ΑΚ, όπως και σε εκείνες του αλβανικού οικογενειακού κώδικα που προμνημονεύθηκαν, έχει δε ασκηθεί εντός της προβλεπόμενης από τη διάταξη του άρθρου 184 παρ. 3 του αλβανικού οικογενειακού κώδικα αποκλειστικής προθεσμίας. Αναφορικά βέβαια με το αίτημα να αναγνωριστεί ότι ο ενάγων δεν είναι φυσικός πατέρας του ανηλίκου τέκνου της πρώτης εναγομένης, ζητείται εκ περισσού, θα διερευνηθεί ούτως ή άλλως από το Δικαστήριο, ως προκριματικό ζήτημα για την ουσιαστική αποδοχή ή όχι του δευτέρου αιτήματος, ήτοι της κήρυξης του τέκνου ως γενημμένου εκτός γάμου. Επίσης, αναφορικά με την προϋπόθεση του παραδεκτού που αφορά στην ικανότητα δικαστικής παράστασης του ανηλίκου, αυτό καλώς εκπροσωπείται από τη μητέρα του, χωρίς τον προηγούμενο διορισμό ειδικού επιτρόπου, καθώς σύμφωνα με τα ειρημένα στην ανωτέρω νομική σκέψη, το Αλβανικό δίκαιο επιτρέπει σε παρόμοιες δίκες εκπροσώπηση του ανηλίκου μόνον από τη μητέρα του και κατ' εξαίρεση από επίτροπο, όταν η τελευταία είναι ανίκανη για δικαστική παράσταση, κάτι που δεν συμβαίνει στην παρούσα περίπτωση. Πρέπει, επομένως, κατόπιν όλων αυτών, να ερευνηθεί περαιτέρω η αγωγή ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.
(...) Ο ενάγων και η πρώτη εναγομένη τέλεσαν γάμο στις …. του 1992 από τον οποίον απέκτησαν δύο τέκνα. Ο γάμος αυτός λύθηκε με την υπ' αριθ. ….2006 απόφαση του Πρωτοδικείου Περιφερειακού Δικαστηρίου Κορυτσάς στην Αλβανία, η οποία κατέστη αμετάκλητη στις ….  του 2006 (βλ. την εν λόγω απόφαση σε επικυρωμένη μετάφραση από το Υπουργείο Εξωτερικών, που αμφότεροι οι διάδικοι προσάγουν με επίκληση). Η διακοπή της συμβίωσής τους είχε ήδη λάβει χώρα από του έτους 2000, όπως αποδέχεται η απόφαση αυτή, με τον ενάγοντα να κατοικεί μόνιμα στην Αλβανία και την πρώτη εναγομένη στην Ελλάδα. Μάλιστα, η τελευταία συνήψε ερωτικό δεσμό με τον …., με τον οποίο νυμφεύθηκε την…., στο Λιμπίνικ της Αλβανίας (βλ. το προσαγόμενο με επίκληση εξ αμφοτέρων των εναγομένων σε νόμιμη μετάφραση υπ' αριθμ. πρωτ. ..../... 2007 πιστοποιητικό γάμου κοινότητας Πλουκ). Ωστόσο, στη διάρκεια του γάμου της με τον ενάγοντα και μάλιστα ελάχιστες ημέρες πριν από την αμετάκλητη λύση του γάμου αυτού, ήτοι την …. του 2006, η πρώτη εναγομένη γέννησε στη Ρόδο ένα ανήλικο θήλυ τέκνο, την … (βλ. το με αρ. πρωτ. ..../… 2007 απόσπασμα ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως του Δήμου Ροδίων, που ενάγων προσάγει μετ' επικλήσεως), το οποίο τεκμαίρεται συνεπώς τέκνο του ενάγοντος, κατά το αλβανικό δίκαιο. Κρίσιμο χρονικό διάστημα για τη σύλληψη του τέκνου αυτού ήταν το διάστημα από τη 16η Μαρτίου 2005 (300η ημέρα προ του τοκετού) έως την 21η Σεπτεμβρίου 2005 (180η ημέρα προ του τοκετού). Το διάστημα αυτό, όμως η πρώτη εναγομένη δεν είχε σαρκικές σχέσεις με τον ενάγοντα, αλλά με τον προαναφερθέντα μετέπειτα σύζυγό της, που είναι και ο φυσικός πατέρας του τέκνου. Αυτό προέκυψε από το σκεπτικό της πιο πάνω απόφασης διαζυγίου, επιβεβαιώθηκε από την κατάθεση του εξετασθέντος μάρτυρα, αδελφού του φυσικού πατέρα του τέκνου και νυν συζύγου της πρώτης εναγομένης και ενισχύεται από την ελευθέρως εκτιμώμενη ομολογία της ιδίας.
Ο ενάγων πληροφορήθηκε το περιστατικό αυτό, μόλις το Μάρτιο του έτους 2008, όπως συνάγεται από την ομολογία της πρώτης εναγομένης, ήτοι σε χρονικό διάστημα μικρότερο του ενός έτους από της εγέρσεως της παρούσας αγωγής, που, που έλαβε χώρα στις ...... του 2009 με την επίδοση της αγωγής στην εναγόμενη (βλ. τις ….  αριθμούς …. και …. -2009 εκθέσεις επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Ρόδου (...), που ο ενάγων προσάγει μετ' επικλήσεως).
» Η διακοπή της συμβίωσης τους είχε ήδη λάβει χώρα από του έτους 2000, όπως αποδέχεται η απόφαση αυτή, με τον ενάγοντα να κατοικεί μόνιμα στην Αλβανία και την πρώτη εναγομένη στην Ελλάδα. Μάλιστα, η τελευταία συνήψε ερωτικό δεσμό με τον …., με τον οποίο νυμφεύθηκε την …. 2007, στο Λιμπόνικ της Αλβανίας (βλ. το προσαγόμενο με επίκληση εξ αμφοτέρων των εναγομένων σε νόμιμη μετάφραση υπ' αριθ. πρωτ..../...2007 πιστοποιητικό γάμου του Ληξιάρχου της κοινότητας Πλουκ). Ωστόσο, στη διάρκεια του γάμου της με τον ενάγοντα και μάλιστα ελάχιστες ημέρες πριν από την αμετάκλητη λύση του γάμου αυτού, ήτοι την …. του 2006, η πρώτη εναγομένη γέννησε στη Ρόδο ένα ανήλικο θήλυ τέκνο, την ... (βλ. το με αρ. πρωτ……… 2007 απόσπασμα ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως του Δήμου Ροδίων, που ο ενάγων προσάγει μετ' επικλήσεως), το οποίο τεκμαίρεται συνεπώς τέκνο του ενάγοντος, κατά το αλβανικό δίκαιο. Κρίσιμο χρονικό διάστημα για τη σύλληψη του τέκνου αυτού ήταν το διάστημα από τη 16η Μαρτίου 2005 (300η ημέρα προ του τοκετού), έως την 21 η Σεπτεμβρίου 2005 (180η ήμερα προ του τοκετού). Το διάστημα αυτό, όμως η πρώτη εναγομένη δεν είχε σαρκικές σχέσεις με τον ενάγοντα, αλλά με τον προαναφερθέντα μετέπειτα σύζυγό της, που είναι και ο φυσικός πατέρας του τέκνου. Αυτό προέκυψε οπό το σκεπτικό της πιο πάνω απόφασης διαζυγίου, επιβεβαιώθηκε από την κατάθεση του εξετασθέντος μάρτυρα, αδερφού του φυσικού πατέρα του τέκνου και νυν συζύγου της πρώτης εναγομένης και ενισχύεται από την ελευθέρως εκτιμώμενη ομολογία της ιδίας…
Άρα, κατόπιν όλων αυτών, η αγωγή πρέπει να γίνει δεκτή και ως ουσιαστικά βάσιμη και να κηρυχθεί το δεύτερο εναγόμενο τέκνο εκτός γάμου της μητέρας του με τον ενάγοντα...»




Στεφανία Σουλή 
Δικηγόρος- Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/

Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2017

Αναγνώριση δεδικασμένου αλλοδαπής απόφασης. Σύμβαση Ελλάδας Αλβανίας




Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της υπ.αρ. 188/2014 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, δημοσιευμένης στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.  

«…Σύμφωνα με τα άρθρα 23 και 24 του ν. 2311/1995, με τον οποίο κυρώθηκε η «Σύμβαση δικαστικής αρωγής Ελλάδας-Αλβανίας», ορίζεται μεταξύ άλλων, ότι απόφαση που εκδόθηκε σχετικά με αστική και οικογενειακή υπόθεση αναγνωρίζεται και εκτελείται στο έδαφος του Συμβαλλόμενου Μέρους εάν πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: 1) Αν κατά τη νομοθεσία του Συμβαλλόμενου Μέρους στο έδαφος του οποίου εκδόθηκε η απόφαση, η τελευταία απέκτησε ισχύ δεδικασμένου και είναι εκτελεστή 2) Αν κατά τη νομοθεσία του Συμβαλλόμενου Μέρους στο έδαφος του οποίου ζητείται η εκτέλεση, το Δικαστήριο του Μέρους αυτού δεν είναι αποκλειστικά αρμόδιο να δικάσει τη συγκεκριμένη υπόθεση 3) Αν ο διάδικος που ερημοδίκησε και που δεν μετείχε στη διαδικασία είχε κληθεί εμπρόθεσμα και με τον προσήκοντα τρόπο ή αν ο διάδικος που δεν εμφανίστηκε και δεν είχε τη δυνατότητα να παρίσταται σε δικαστήριο μπόρεσε να αντιπροσωπευθεί νόμιμα. Η κλήση με θυροκόλληση δεν θα λαμβάνεται υπόψη 4) Αν η απόφαση δεν είναι αντίθετη με προηγούμενη απόφαση που έχει αποκτήσει ισχύ δεδικασμένου μεταξύ των ίδιων μερών, σχετικά με το ίδιο αντικείμενο και επί της ίδιας ουσίας και που εκδόθηκε από δικαστήριο του συμβαλλόμενου μέρους στο έδαφος του οποίου η απόφαση πρέπει να αναγνωρισθεί ή εκτελεστεί ή αν καμιά αγωγή δεν έχει εγερθεί προηγούμενα ενώπιον του Δικαστηρίου του συμβαλλόμενου αυτού μέρους για την ίδια υπόθεση 5) Αν η αναγνώριση και η εκτέλεση της αποφάσεως δεν είναι αντίθετη προς τη δημόσια τάξη ή προς τις θεμελιώδεις αρχές της νομοθεσίας του συμβαλλόμενου μέρους, στο έδαφος του οποίου πρέπει να λάβουν χώρα η αναγνώριση και εκτέλεση της αποφάσεως. Η ανωτέρω δε Σύμβαση, λόγω της διεθνούς συμβατικής προέλευσής της, αναπτύσσει στην ελληνική έννομη τάξη αυξημένη τυπική ισχύ με βάση το άρθρο 28 παρ.1 του Συντάγματος, κατισχύοντας κάθε αντίθετης διάταξης νόμου καθώς και των διατάξεων του εσωτερικού δικονομικού δικαίου, που αφορούν την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπής απόφασης, δηλαδή των άρθρων 323, 780 και 905 ΚΠολΔ, τα οποία, άλλωστε, επιφυλάσσονται ρητά υπέρ των διεθνών συνθηκών.
Στην προκειμένη περίπτωση, με την υπό κρίση αίτησή της, η αιτούσα ζητά να αναγνωρισθεί ότι έχει αποκτήσει και στην Ελληνική Επικράτεια την ισχύ του δεδικασμένου η υπ. αριθ…  και με ημερομηνία …. απόφαση του Δικαστηρίου της Δικαστικής Περιφέρειας Τιράνων της Αλβανίας ως προς τις διατάξεις της, με τις οποίες λύθηκε ο μεταξύ αυτής και του …, γάμος και διατάχθηκε η αλλαγή του επωνύμου της αιτούσας σε εκείνο που είχε πριν τον ανωτέρω γάμο της, ήτοι στο επώνυμο … Με το εν λόγω περιεχόμενο και αίτημα, η υπό κρίση αίτηση αρμοδίως εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού, στην περιφέρεια του οποίου κατοικεί η αιτούσα, κατά την προκείμενη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρα 739, 740, 905 παρ. 4 ΚΠολΔ), και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 28 του Συντάγματος και 23, 24, 26, και 27 του ν. 2311/1995 με τον οποίο κυρώθηκε η «Σύμβαση δικαστικής αρωγής Ελλάδας-Αλβανίας». Πρέπει, επομένως, να ερευνηθεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.
Από το σύνολο των εγγράφων που προσκομίζει και επικαλείται νόμιμα η αιτούσα αποδείχθηκαν τα παρακάτω πραγματικά περιστατικά: Στις …  η αιτούσα και ο … συνήλθαν σε νόμιμο πολιτικό γάμο στο Δημαρχείο των Τιράνων στην Αλβανία. Από το γάμο αυτό απέκτησαν τρία τέκνα, τον…, την …., και τον …, τα οποία γεννήθηκαν αντίστοιχα την…., την …. και την ….. Στη συνέχεια, όμως, ο γάμος τους λύθηκε δυνάμει της υπ' αριθ. ….  απόφασης του Δικαστηρίου της Δικαστικής Περιφέρειας Τιράνων που εκδόθηκε επί της αγωγής του …, αντίγραφο δε της εν λόγω απόφασης στην αλβανική γλώσσα και επίσημη μετάφρασή του στην ελληνική προσκομίζει και επικαλείται η αιτούσα. Με την ανωτέρω απόφαση διατάχθηκε επίσης η ανάκτηση από την αιτούσα του επωνύμου που έφερε πριν τον ανωτέρω γάμο της, ώστε πλέον να φέρει το επώνυμο... Η απόφαση αυτή κατέστη αμετάκλητη την ….  για τον …., και την … για την αιτούσα, γεγονός το οποίο προκύπτει από την από ….. σημείωση στο σώμα της απόφασης, παράγει δε δεδικασμένο κατά το αλβανικό δίκαιο.  Περαιτέρω, από καμία διάταξη του ελληνικού δικαίου δεν καθιερώνεται αποκλειστική αρμοδιότητα των ημεδαπών δικαστηρίων για την εκδίκαση της εν λόγω υπόθεσης, καθώς και οι δυο σύζυγοι φέρουν αλβανική υπηκοότητα και κατά τον χρόνο κατάθεσης και συζήτησης της αγωγής τους ήταν αμφότεροι κάτοικοι Κορυτσάς Αλβανίας. Εξάλλου, από το κείμενο της επίδικης απόφασης προκύπτει ότι κατά την εκδίκαση της ανωτέρω αγωγής παραστάθηκε ο ενάγων σύζυγος, … ενώ η αιτούσα δεν παραστάθηκε και δικάσθηκε ερήμην, πλην όμως η κλήση σε αυτήν για τη συζήτηση της αγωγής, επιδόθηκε νόμιμα, επομένως και οι δύο (πρώην σύζυγοι) διάδικοι δεν στερήθηκαν του δικαιώματος υπεράσπισής τους και συμμετοχής τους στη δίκη. Τέλος, η υπό αναγνώριση απόφαση αφενός μεν δεν έρχεται σε σύγκρουση με την ημεδαπή δημόσια τάξη, τις θεμελιώδεις αρχές της νομοθεσίας και τα χρηστά εν γένει ήθη της ελληνικής κοινωνίας, αφετέρου δε δεν αντίκειται σε οριστική ή τελεσίδικη απόφαση ημεδαπού Δικαστηρίου (του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης), που εκδόθηκε για την ίδια υπόθεση, καθώς από το 1990 μέχρι και την ημέρα της συζήτησης της κρινόμενης αίτησης δεν είχε κατατεθεί στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης αγωγή περί λύσης ή ακύρωσης του γάμου των ως άνω (πρώην) συζύγων έναντι αλλήλων, πλην της υπ’ αριθ. κατάθεσης …. /2010 αγωγής λύσης γάμου που είχε ασκηθεί από την αιτούσα ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, από το δικόγραφο της οποίας παραιτήθηκε νομότυπα η αιτούσα κατά την ημέρα συζήτησή της την …. (βλ. το προσκομιζόμενο υπ' αρ. …, πιστοποιητικό του γραμματέα του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης). Επομένως, αφού δεν υπάρχει λόγος, ο οποίος να αποκλείει την αναγνώριση του δεδικασμένου, πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή ως βάσιμη και κατ' ουσίαν, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΔΕΧΕΤΑΙ την αίτηση.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι υφίσταται δεδικασμένο και στην Ελληνική Επικράτεια, που απορρέει από την υπ' αριθ. …./2010 απόφαση του Δικαστηρίου της Δικαστικής Περιφέρειας Τιράνων Αλβανίας, δυνάμει της οποίας λύθηκε ο γάμος μεταξύ της …., και του …, που τελέστηκε στα Τίρανα Αλβανίας την …..  και διατάχθηκε η ανάκτηση από την αιτούσα του επωνύμου που έφερε πριν τον ως άνω γάμο της, ώστε πλέον να φέρει το επώνυμο …
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στη Θεσσαλονίκη, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 7-1-2014».





Στεφανία Σουλή 
Δικηγόρος- Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/

Έκδοση προδικαστικής απόφασης σε δίκη Οικογενειακού Δικαίου προκειμένου να πρσκομιστεί γνωμοδότηση του Ινστιτούτου Διεθνούς και Αλλοδαπού Δικαίου



Παρατίθεται απόσπασμα της υπ.αρ. 369/2015 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, δημοσιευμένης στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.

«…Σύμφωνα με το άρθρο 3 ΚΠολΔ, στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων υπάγονται έλληνες και αλλοδαποί, εφόσον υπάρχει αρμοδιότητα ελληνικού δικαστηρίου. Αρμοδιότητα νοείται η τοπική. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 18 ΑΚ, οι σχέσεις μεταξύ γονέων και τέκνου (στις οποίες υπάγονται και αυτές που αφορούν στην γονική μέριμνα, επιμέλεια και διατροφή των τέκνων) ρυθμίζονται κατά σειρά 1. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής ιθαγένειάς τους, 2. από το δίκαιο της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής τους και 3. από το δίκαιο της ιθαγένειας του τέκνου.
Με την ένδικη αγωγή, όπως το δικόγραφο εκτιμάται από το Δικαστήριο, η ενάγουσα (αλβανή υπήκοος) ζητεί να ανατεθεί σε αυτήν η γονική μέριμνα (ιδίως δε η επιμέλεια) των ανηλίκων τέκνων της, τα οποία έχει αποκτήσει με τον εναγόμενο (επίσης αλβανό υπήκοο) με τον οποίον τέλεσε γάμο στην Αλβανία στις …. , να της επιδικαστεί μηνιαία διατροφή για λογαριασμό αυτών, να απαγγελθεί προσωπική κράτηση και χρηματική ποινή σε βάρος του για την περίπτωση παραβίασης της παρούσας και να καταδικαστεί ο εναγόμενος στα δικαστικά της έξοδα. Με τέτοιο περιεχόμενο και αίτημα η αγωγή αρμοδίως και παραδεκτώς (άρθρα 17 παρ. 1 και 22 ΚΠολΔ) φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου κατά την ειδική διαδικασία των άρθρων 681Β και 666 επ. ΚΠολΔ, το οποίο έχει διεθνή δικαιοδοσία προς εκδίκασή της λόγω της κατοικίας των διαδίκων. Όμως, από την επισκόπηση των εγγράφων της δικογραφίας προκύπτει ότι τόσο οι διάδικοι όσο και τα ανήλικα τέκνα τους έχουν την αλβανική υπηκοότητα. Συνεπώς εφαρμοστέο δίκαιο είναι το  δίκαιο της κοινής ιθαγένειας των διαδίκων, ήτοι το αλβανικό, το οποίο δεν γνωρίζει το Δικαστήριο. Πρέπει συνεπώς να διαταχθεί επανάληψη της υπό κρίση υπόθεσης σύμφωνα με το άρθρο 254 ΚΠολΔ, προκειμένου να προσκομισθεί επιμελεία του επιμελέστερου των διαδίκων γνωμοδότηση από το Ινστιτούτο Διεθνούς και Αλλοδαπού δικαίου, από την οποία να προκύπτουν, κατά το αλβανικό δίκαιο, οι προϋποθέσεις ανάθεσης της γονικής μέριμνας (και ιδίως επιμελείας) των ανηλίκων τέκνων στον ένα γονέα αφενός, ως και οι προϋποθέσεις επιδίκασης διατροφής για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων αφετέρου. Το Δικαστήριο επιφυλάσσεται στην επόμενη συζήτηση να εκτιμήσει τα λοιπά έγγραφα που προσκομίζονται, εφόσον επαναπροσκομισθούν νομίμως. Πρέπει, τέλος, να ορισθεί παράβολο για την περίπτωση ασκήσεως ανακοπής ερημοδικίας (άρθρα 501 επ ΚΠολΔ) κατά τα αναφερόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει ερήμην του εναγόμενου.
Ορίζει το παράβολο ανακοπής ερημοδικίας σε διακόσια (200) ευρώ.
Αναβάλλει την έκδοση οριστικής αποφάσεως.
Διατάσσει την επανάληψη της συζητήσεως προκειμένου να προσκομισθεί επιμελεία του επιμελέστερου των διαδίκων γνωμοδότηση από το Ινστιτούτο Διεθνούς και Αλλοδαπού δικαίου, από την οποία να προκύπτουν, κατά το αλβανικό δίκαιο, οι προϋποθέσεις ανάθεσης της γονικής μέριμνας (και ιδίως επιμελείας) των ανηλίκων τέκνων στον ένα γονέα αφενός, ως και οι προϋποθέσεις επιδίκασης διατροφής για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων αφετέρου.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στον Πειραιά, στις ... χωρίς να παρευρίσκονται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους…»
 




Στεφανία Σουλή 
Δικηγόρος- Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/


Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2017

Δικαστική Ομολογία στα πλαίσια συμβιβασμού σε δίκη ασφαλιστικών μέτρων



Σύμφωνα με το άρθρο 352 παρ. 1 του ΚΠολΔ με τίτλο «Αποδεικτική δύναμη της ομολογίας» ως ορίζει: Η ομολογία του διαδίκου, προφορική ή γραπτή, ενώπιον του δικαστηρίου που δικάζει τη δίκη ή του εντεταλμένου δικαστή, αποτελεί πλήρη απόδειξη εναντίον εκείνου που ομολόγησε.

Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της υπ.αρ. 8396/2014 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης (Διαδικασία Ασφαλιστικών Μέτρων), δημοσιευμένης στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.

«… Κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο οι διάδικοι συνυπέγραψαν κοινό πρακτικό, σύμφωνα με το οποίο: α) η γονική μέριμνα της ανήλικης θυγατέρας τους …, θα ασκείται από κοινού, β) η επιμέλεια της ανήλικης ανατίθεται στη μητέρα, γ) από το σχολικό έτος 2014-2015 η ανήλικη θα φοιτήσει στα Εκπαιδευτήρια «…, », με δαπάνη του πατέρα, δ) η ανήλικη …  περιορίζει την αξίωσή για διατροφή στο ποσό των 200 ευρώ μηνιαίως από τη συζήτηση της αιτήσεως και για χρονικό διάστημα δύο ετών, ε) θα εφαρμοστεί από τους γονείς το περιεχόμενο της από …..  γνωματεύσεως της παιδοψυχιάτρου …, στ) το όχημα με αριθμό κυκλοφορίας …, ιδιοκτησίας του αιτούντος παραχωρείται στην καθ’ ης η αίτηση για χρονικό διάστημα δύο ετών από τη δικάσιμο της αιτήσεως, ζ) η επικοινωνία του αιτούντος με την ανήλικη θυγατέρα του θα γίνεται ως εξής: 1) Το 2ο και 4ο Σαββατοκύριακο κάθε μήνα από 9 π.μ. του Σαββάτου ως έως 8 μ.μ. και εάν υπάρχει και 5ο Σαββατοκύριακο από ώρα 10 π.μ. έως ώρα 8μ.μ. του Σαββάτου, 2) Την Τετάρτη και Παρασκευή κάθε 1ης και 3ης εβδομάδας κάθε μηνός από ώρα 4 μ.μ. έως ώρα 8 μ.μ. και από 1η Σεπτεμβρίου 2014 έως την 30ή Ιουνίου 2015 αντί της ανωτέρω ρυθμίσεως την Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη κάθε εβδομάδος από τη λήξη του σχολικού ωραρίου έως ώρα 6 μ.μ., 3) κατά τις διακοπές Χριστουγέννων και Πάσχα εναλλάξ από μία εβδομάδα, 4) κατά τη διάρκεια του θέρους ένα μήνα τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο εναλλάξ. Η δήλωση του καθ’ ου η υπό στοιχείο Α΄ αίτηση στο πρακτικό που συνυπογράφεται από τους διαδίκους, αποτελεί δικαστική ομολογία (άρθρο 352 παρ 1 ΚΠολΔ) για τη συνδρομή στο πρόσωπο της ανήλικης, των απαιτούμενων προϋποθέσεων παροχής ανάλογης σε χρήμα διατροφής και καθορισμού του μέτρου αυτής, η δε ομολογία αυτή είναι δεσμευτική για το Δικαστήριο, που οφείλει να δεχθεί ως αληθή τα ομολογούμενα πραγματικά περιστατικά, που θεμελιώνουν την αξίωση διατροφής, χωρίς να συνεκτιμήσει άλλα προσαγόμενα αποδεικτικά μέσα. Περαιτέρω η δήλωση του αιτούντος στην υπό στοιχείο Β΄ αίτηση περί παραχωρήσεως της χρήσεως του με αριθμό κυκλοφορίας …, ιδιωτικής χρήσεως επιβατηγού αυτοκινήτου, ιδιοκτησίας του, στην καθ’ ης η αίτηση συνιστά παραίτηση από το αίτημα αποδόσεως της χρήσεως του οχήματος στον ίδιο. Σε σχέση με την επιμέλεια της ανήλικης …, θυγατέρας των αιτούντων που απέκτησαν στις ……., κατά τη διάρκεια του γάμου τους, πιθανολογήθηκαν τα εξής: Κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβιώσεως των διαδίκων υπήρξαν έντονες έριδες μεταξύ τους, που επηρέασαν την ανήλικη, γεγονός που οδήγησε στην παρακολούθησή της από παιδοψυχίατρο. Έντονη έριδα υπήρξε μεταξύ των διαδίκων και μετά τη διάσπαση της έγγαμης συμβιώσεως για το ζήτημα της γονικής μέριμνας και για τη φοίτηση της ανήλικης σε ιδιωτικό σχολείο. Ήδη η συμφωνία μεταξύ των γονέων για τα ζητήματα αυτά είναι προς το συμφέρον της ανήλικης, αφού η γονική μέριμνα θα ασκείται από κοινού από τους γονείς, η επιμέλεια της ανήλικης ανατίθεται στη μητέρα, η οποία είναι το κατάλληλο πρόσωπο να μεριμνήσει για τη φροντίδα της, ενόψει και της μικρής ηλικίας του τέκνου, ενώ η φοίτηση στο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο «…, », όπου εργάζεται ο πατέρας ως καθηγητής ….., με δαπάνες του τελευταίου, κρίνεται επωφελής για την ανήλικη, αφού θα έχει πρόσβαση σε καλύτερη εκπαίδευση και η συμμόρφωση των γονέων με τις υποδείξεις της παιδοψυχιάτρου …, κρίνεται ότι θα συμβάλλει στην ομαλή συναισθηματική και ψυχική ανάπτυξη του τέκνου. Τέλος η επικοινωνία του αιτούντος με την ανήλικη κατά τις ημέρες και ώρες που περιγράφηκαν ανωτέρω εξασφαλίζει τη συχνή επικοινωνία του γονέα με την ανήλικη θυγατέρα του και κρίνεται κατάλληλη ενόψει της ηλικίας και των σχολικών υποχρεώσεων του τέκνου. Ως προς το αίτημα της υπό στοιχείο Α΄ αιτήσεως περί αποδόσεως από τον καθ’ ου στην αιτούσα των προσωπικών ειδών της ιδίας και της ανήλικης, καθώς και 6 ζευγάρια σεντόνια με μαξιλαροθήκες, 3 κουβέρτες, τα πλεκτά της μητέρας και της γιαγιάς της, και της σόμπας πετρελαίου που βρίσκεται στην εξοχική κατοικία των διαδίκων στο …, οι διάδικοι δεν περιλαμβάνουν κάποια συγκεκριμένη διάταξη στο πρακτικό τους. Από τη μη ειδική άρνηση του συγκεκριμένου αιτήματος υπό στοιχείο Α΄ αιτήσεως κρίνεται ότι ο καθ’ ου ομολογεί το περιεχόμενο της αιτήσεως ως προς το σημείο αυτό. Ενόψει των ανωτέρω, πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές οι αιτήσεις, όπως ορίζεται στο διατακτικό και να συμψηφιστούν τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων λόγω της συγγενικής τους σχέσεως και της εν μέρει ήττας και εν μέρει νίκης τους (άρθρα 178, 179 ΚΠολΔ)…».     




Στεφανία Σουλή 
Δικηγόρος- Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/

Τετάρτη 18 Ιανουαρίου 2017

Διαφορές διατροφής εκ του νόμου. Δωσιδικία συνάφειας



Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της υπ.αρ. 1375/2009 απόφασης του Εφετείου Θεσσαλονίκης, δημοσιευμένης στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.  


«Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 321 ΑΚ και 33 ΚΠολΔ συνάγεται ότι οι διαφορές που αφορούν διατροφή εκ του νόμου, η οποία ως χρηματική περιοδική παροχή είναι εκπληρωτέα στην κατοικία του δικαιούχου, πηγάζουν από τη σχέση του γάμου, ο οποίος, ανεξάρτητα προς τον έντονα ηθικής φύσεως χαρακτήρα του, αποτελεί δικαιοπραξία. Κατά συνέπεια και οι διαφορές αυτές μπορούν να εισαχθούν και στο δικαστήριο του τόπου όπου πρέπει να εκπληρωθεί η παροχή (ΑΠ 232/1982, ΕΕΝ 1983.135 ΕφΑΘ 1550/1996, Δικ 1996.1394, Εφθεσ 3312/1998, ΕλλΔνη 40.1387, ΕφΑΘ 2260/1993, ΕλλΔνη 1994.443, Εφθεσ 3304/1988, Αρμ MB' 332, Εφθεσ 153/1988, Αρμ 1988.602 Εφθεσ 594/1996, Αρμ 1996.1137, Κεραμέα - Κονδύλη -Νίκα, Ερμ ΚΠολΔ, υπ' αρθ. 33 παρ. 5,1). Με την προαναφερθείσα διάταξη θεσπίζεται συντρέχουσα δωσιδικία προκειμένου για τη ρύθμιση διαφοράς που πηγάζει από τη μη εκπλήρωση χρηματικής οφειλής (βλ. και τη διάταξη του άρθρου 5 παρ. 2 του κανονισμού (ΕΚ 44/2001 του Συμβουλί-ου της 22.12.2000 για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, που καθιδρύει δικαιοδοσία και κατά τόπον αρμοδιότητα για αξιώσεις διατροφής, του δικαστηρίου του τόπου της κατοικίας ή συνήθους διαμονής του δικαιούχου αυτής). Έτσι, η αξίωση διατροφής του τέκνου κατά των γονέων του, που παραδεκτά σωρεύεται με την αξίωση διατροφής συζύγου (ΑΠ 676/2000, ΔιΔικ 2000.1597), μπορεί να εισαχθεί στο δικαστήριο του τόπου της κατοικίας του δικαιούχου τέκνου, όπως και η αγωγή διατροφής κατά του υπόχρεου συζύγου ενώπιον του τόπου της κατοικίας της δικαιούχου συζύγου, που είναι ο τόπος καταβολής της χρηματικής διατροφής. Τέλος, με βάση τη διάταξη του άρθρου 31 παρ. 3 ΚΠολΔ, που αφορά τον καθορισμό της τοπικής αρμοδιότητας σε περίπτωση κυρίως συναφών δικών υπαγομένων σε δικαστήριο της αυτής καθ' ύλην αρμοδιότητας, παραδεκτά σωρεύεται στο ίδιο δικόγραφο αγωγής με την οποία ασκούνται αξιώσεις διατροφής συζύγου σε διάσταση και ανηλίκων τέκνων κατά του υπόχρεου (συζύγου και γονέα) ενώπιον του δικαστηρίου της κατοικίας των δικαιούχων (τόπου εκπλήρωσης της παροχής) και αγωγή για ανάθεση στην ενάγουσα μητέρα του ανηλίκου τέκνου της,  της γονικής μέριμνας ή επιμέλειας αυτού, καθόσον μεταξύ της αξίωσης διατροφής συζύγου σε διάσταση ή τέκνου και της ρύθμισης της γονικής μέριμνας υπάρχει συνάφεια, αφού τα αντικείμενα τους βρίσκονται σε εσωτερικό ουσιαστικό σύνδεσμο, ο οποίος απορρέει από την ίδια έννομη σχέση (Νίκας, σε Κεραμέα - Κονδύλη - Νίκα, Ερμ ΚΠολΔ, υπ' άρθρο 31, παρ. 4). Ο καθορισμός της συνάφειας υπόκειται στην τελική κρίση του δικαστηρίου (ΕφΑΘ 2442/1998, ΕλλΔνη 39.891).Έτσι, το αρμόδιο για μία από τις σωρευθείσες συναφείς αγωγές, όπως αυτή της διατροφής συζύγου, δικαστήριο καθίσταται αποκλειστικά αρμόδιο και για τη σωρευθείσα στο ίδιο δικόγραφο αγωγή ρύθμισης της γονικής μέριμνας ή επιμέλειας του τέκνου των διαδίκων, καθόσον η δωσιδικία της συνάφειας ισχύει ανεξάρτητα αν η εφελκόμενη διαφορά (ρύθμιση γονικής μέριμνας) θα υπαγόταν σε αποκλειστική δικαιοδοσία αν οδηγούνταν αυτοτελώς σε δίκη (Νίκας, σε Κεραμέα - Κονδύλη - Νίκα, Ερμ ΚΠολΔ υπ' άρθρο 31 παρ. 4,71)…». 




Στεφανία Σουλή 
Δικηγόρος- Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/

Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2017

Απόρριψη αιτήματος ανάθεσης γονικής μέριμνας ανήλικου τέκνου στη μητέρα, λόγω ελλείψεως εννόμου συμφέροντος



Με την υπ.αρ.  181/2016 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, απορρίφθηκε αίτημα ανάθεσης γονικής μέριμνας ανηλίκου τέκνου στη μητέρα, για έλλειψη εννόμου συμφέροντός της, εφόσον το τέκνο είναι και παραμένει εκτός γάμου της ίδιας και του πατέρα, ο οποίος το αναγνώρισε εκούσια, οπότε η επιμέλεια της ανήκει και ασκείται αποκλειστικά από την ίδια εκ του νόμου.

Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της ανωτέρω απόφασης δημοσιευμένης στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ

«…Η αίτηση παραδεκτά και αρμόδια φέρεται για συζήτηση ενώπιον αυτού του δικαστηρίου, που είναι καθ` ύλην και κατά τόπον αρμόδιο, και συνακόλουθα έχει διεθνή δικαιοδοσία (άρθρο 683 παρ. 1, 3 και 22 ΚΠολΔ) και σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, κατά την προκειμένη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων. Περαιτέρω, εφαρμοστέο δίκαιο για την ένδικη έννομη σχέση είναι το ελληνικό, ως δίκαιο της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής της αιτούσας και του τέκνου, που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του. Κατ` εφαρμογή του ελληνικού δικαίου, έτσι, η αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμη διότι το αίτημα επιμελείας είναι απορριπτέο για έλλειψη εννόμου συμφέροντος της αιτούσας (ΚΠολΔ 68), διότι, αφού, κατά τις παραδοχές της, ο ανωτέρω ανήλικος υιός της, στον οποία αφορά, είναι και παραμένει εκτός γάμου τέκνο της ιδίας και του, εκουσίως αναγνωρίσαντος αυτήν καθ΄ου, η γονική γι` αυτόν μέριμνα, στην οποία περιλαμβάνεται και η επιμέλεια (ΑΚ 1510 παρ. 1β, 1518), ανήκει, αλλά και ασκείται αποκλειστικά από την ίδια εκ του νόμου (ΑΚ 1515 παρ. 1α), ώστε να μην παρίσταται αναγκαία η προσφυγή της για το θέμα τούτο στο δικαστήριο, ενώ ο καθ΄ου, με την εκούσια αναγνώριση του ανηλίκου, απέκτησε μεν αυτοδικαίως και έγινε φορέας της γονικής γι`αυτήν μέριμνας και, επομένως και της επιμέλειας όχι όμως και την άσκησή τους, αφού, κατά τις παραδοχές της αιτούσας, ούτε έπαψε η γονική μέριμνα ή η επιμέλεια της ιδίας, ούτε αδυνατεί αυτή να τις ασκήσει, οπότε ο καθ΄ου θα αποκτούσε αυτοδικαίως και την άσκησή τους (ΑΚ 1515 παρ. 1β), ούτε ανατέθηκε στον καθ΄ου με δικαστική απόφαση η αποκλειστική ή από κοινού με την αιτούσα, άσκηση της γονικής μέριμνας ή μέρους αυτής (1515 παρ. 2 ΑΚ), οπότε η αιτούσα θα είχε έννομο συμφέρον προσφυγής στο δικαστήριο, προκειμένου να ανατεθεί στην ίδια η αποκλειστική άσκηση της επιμέλειας του ανωτέρω τέκνου της (ΕφΘεσ 3025/98 Αρμ 53.54, Καράσης, στον ΑΚ Γεωργιάδη - Σταθόπουλου, άρθ. 1515, αρ. 6, 7, 8, Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, ΟικγΔ, II, 1998, σ. 185-187). Συνεπώς, πρέπει να απορριφθεί η αίτηση…».  





Στεφανία Σουλή 
Δικηγόρος- Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/


Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2017

Διεθνής δικαιοδοσία για τη ρύθμιση των θεμάτων επικοινωνίας του γονέα με το ανήλικο τέκνο έχουν τα δικαστήρια του κράτους της συνήθους διαμονής του τέκνου. Εξαιρέσεις


Παρατίθεται απόσπασμα του Νομικού Συλλογισμού της υπ.αρ. 713/2015 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, δημοσιευμένης στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.  


«…Σύμφωνα με το άρθρο 8 υπό τον τίτλο «Γενική Δικαιοδοσία», του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμός 2201/2003 του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2003, για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας, με τον οποίο καταργήθηκε ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1347/2000, «τα δικαστήρια κράτους μέλους έχουν δικαιοδοσία επί θεμάτων που αφορούν τη γονική μέριμνα παιδιού, το οποίο έχει συνήθη διαμονή σε αυτό το κράτος μέλος κατά τη στιγμή της άσκησης της προσφυγής». Περαιτέρω σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 9 § 1 του ανωτέρω Κανονισμού, όταν ένα παιδί μετοικεί νομίμως από ένα κράτος μέλος, σε άλλο, και αποκτά σε αυτό νέα συνήθη διαμονή, τα δικαστήρια του κράτους μέλους της προηγούμενης συνήθους διαμονής του παιδιού διατηρούν την αρμοδιότητά τους, κατά παρέκκλιση του άρθρου 8, για περίοδο τριών μηνών μετά τη μετοικεσία, προκειμένου να τροποποιήσουν απόφαση η οποία αφορά το δικαίωμα επικοινωνίας εκδοθείσα σε αυτό το κράτος μέλος πριν από τη μετοικεσία του παιδιού, εφόσον ο δικαιούχος του δικαιώματος επικοινωνίας, δυνάμει της αποφάσεως που αφορά το δικαίωμα επικοινωνίας, εξακολουθεί να διαμένει συνήθως στο κράτος μέλος της προηγούμενης συνήθους διαμονής του παιδιού. Το άρθρο αυτό, ενθαρρύνει τους δικαιούχους γονικής μέριμνας να συμφωνούν σχετικά με τις απαραίτητες προσαρμογές των δικαιωμάτων επικοινωνίας πριν από τη μετοικεσία και, εάν αυτό αποδειχθεί αδύνατο, να προσφεύγουν στο αρμόδιο δικαστήριο για την επίλυση της διαφοράς. Δεν εμποδίζει ουδόλως ένα πρόσωπο να μετακινείται στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αλλά παρέχει εγγύηση ότι το πρόσωπο που δεν μπορεί πλέον να ασκήσει τα δικαιώματα της επικοινωνίας όπως πριν, δεν οφείλει να προσφύγει στα δικαστήρια του νέου κράτους μέλους, αλλά μπορεί να ζητήσει την κατάλληλη προσαρμογή του δικαιώματος επικοινωνίας ενώπιον του δικαστηρίου, που του χορήγησε το δικαίωμα αυτό εντός προθεσμίας τριών μηνών μετά τη μετοικεσία. Τα δικαστήρια του νέου κράτους μέλους δεν έχουν αρμοδιότητα όσον αφορά το δικαίωμα επικοινωνίας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Το άρθρο 9 εφαρμόζεται μόνο στην περίπτωση που ο δικαιούχος επικοινωνίας επιθυμεί να τροποποιήσει μία προηγούμενη απόφαση σχετικά με το δικαίωμα αυτό. Εάν δεν έχει εκδοθεί απόφαση για το δικαίωμα επικοινωνίας από τα δικαστήρια του κράτους μέλους προέλευσης, το άρθρο 9 δεν εφαρμόζεται και ισχύουν οι άλλοι κανόνες διεθνούς δικαιοδοσίας. Όλα τούτα υπό την προϋπόθεση ότι, σύμφωνα με οποιαδήποτε δικαστική απόφαση ή νόμο ισχύοντα στο κράτος μέλος προέλευσης (συμπεριλαμβανομένων των κανόνων ιδιωτικού διεθνούς δικαίου), ο δικαιούχος γονικής μέριμνας έχει τη δυνατότητα να μετοικήσει με το παιδί σε άλλο κράτος μέλος χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου δικαιούχου γονικής μέριμνας. Εάν η μετοικεσία είναι παράνομη, δεν εφαρμόζεται το άρθρο 9 αλλά το άρθρο 10 του ίδιου Κανονισμού. Η αναφερόμενη στη διάταξη περίοδος των τριών μηνών υπολογίζεται από την ημερομηνία κατά την οποία το παιδί μετοίκησε φυσικά από το κράτος μέλος προέλευσης. Εάν ένα δικαστήριο του κράτους μέλους προέλευσης επιληφθεί μετά την εκπνοή της τρίμηνης περιόδου από την ημερομηνία της μετοικεσίας, δεν έχει δικαιοδοσία σύμφωνα με το άρθρο 9. Το άρθρο 9 εφαρμόζεται μόνον εάν το παιδί έχει αποκτήσει συνήθη διαμονή στο νέο κράτος μέλος κατά τη διάρκεια της τρίμηνης περιόδου. Για την εφαρμογή της διατάξεως αυτής, το ζήτημα της διεθνούς δικαιοδοσίας καθορίζεται όπως και γενικότερα στο όλο πλαίσιο του Κανονισμού από το χρόνο προσφυγής στο δικαστήριο. Μετά την άσκηση «προσφυγής» (αγωγής ή αίτησης λήψης ασφαλιστικών μέτρων) σε αρμόδιο δικαστήριο, αυτό διατηρεί, καταρχήν, τη διεθνή του δικαιοδοσία ακόμα και αν το παιδί κατά τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας αποκτήσει συνήθη διαμονή σε άλλο κράτος μέλος (αρχή της «perpetuatio fori»). Ως εκ τούτου η μεταβολή της συνήθους διαμονής του παιδιού ενώ εκκρεμεί η διαδικασία, δεν συνεπάγεται μεταβολή όσον αφορά τη διεθνή δικαιοδοσία. Εάν το παιδί δεν έχει αποκτήσει συνήθη διαμονή εντός αυτής της περιόδου, τα δικαστήρια του κράτους μέλους προέλευσης διατηρούν, καταρχήν, τη δικαιοδοσία σύμφωνα με το άρθρο 8 του Κανονισμού. Η βασική αρχή του Κανονισμού είναι ότι το πλέον κατάλληλο δικαστήριο για ζητήματα γονικής μέριμνας είναι το δικαστήριο του κράτους μέλους της συνήθους διαμονής του τέκνου. Η έννοια της «συνήθους διαμονής», σύμφωνα με τους στόχους και τους σκοπούς του Κανονισμού, δεν αναφέρεται σε οποιαδήποτε έννοια συνήθους διαμονής σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, αλλά σε μια «αυτόνομη» έννοια του κοινοτικού δικαίου. Σε περίπτωση που ένα παιδί μετακινείται από ένα κράτος μέλος σε κάποιο άλλο, η απόκτηση συνήθους διαμονής στο νέο κράτος μέλος συμπίπτει κατ' αρχήν με την «απώλεια» της συνήθους διαμονής στο προηγούμενο κράτος μέλος. Απαιτείται η ύπαρξη κάποιας διάρκειας, χωρίς να μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο ότι ένα παιδί αποκτά ενδεχομένως συνήθη διαμονή σε κάποιο κράτος μέλος αυτή την ίδια την ημέρα της άφιξής του, ανάλογα με τα πραγματικά στοιχεία της (ΜΠρΚαβ 24/ 2009, Αρμ 2009. 566). Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 12 του ανωτέρω Κανονισμού που αφορά «Παρέκταση αρμοδιότητας» 1. Τα δικαστήρια του κράτους μέλους στα οποία η αρμοδιότητα ασκείται βάσει του άρθρου 3, για να αποφασίσουν για μια αίτηση διαζυγίου, δικαστικού χωρισμού ή ακύρωσης του γάμου των συζύγων, είναι αρμόδια για οιοδήποτε ζήτημα σχετικά με τη γονική μέριμνα το οποίο συνδέεται με την αίτηση αυτή, εφόσον: α) τουλάχιστον ένας από τους συζύγους ασκεί τη γονική μέριμνα του παιδιού και β) η αρμοδιότητα των εν λόγω δικαστηρίων έχει γίνει ρητώς ή κατ’ άλλον ανεπιφύλακτο τρόπο αποδεκτή από τους συζύγους και από τους δικαιούχους της γονικής μέριμνας κατά την ημερομηνία που επελήφθη το δικαστήριο και είναι προς το ύψιστο συμφέρον του παιδιού. 2. Η αρμοδιότητα που ασκείται κατ’ εφαρμογή της § 1 παύει όταν: α) είτε η απόφαση η οποία δέχεται την αίτηση διαζυγίου, δικαστικού χωρισμού ή ακύρωσης του γάμου ή την απορρίπτει καθίσταται τελεσίδικη β) είτε, σε περίπτωση κατά την οποία μια διαδικασία σχετικά με τη γονική μέριμνα εκκρεμεί ακόμη κατά την ημερομηνία, η οποία προβλέπεται στο στοιχείο α), όταν μια απόφαση σχετικά με τη γονική μέριμνα καθίσταται τελεσίδικη γ) είτε, στις περιπτώσεις οι οποίες προβλέπονται στα στοιχεία α) και β), όταν η διαδικασία έχει περατωθεί για άλλους λόγους. 3. Τα δικαστήρια κράτους μέλους είναι επίσης αρμόδια σε θέματα γονικής μέριμνας σε διαδικασίες εκτός από αυτές που προβλέπονται στην § 1, εφόσον: α) το παιδί έχει στενή σχέση με αυτό το κράτος μέλος, λόγω, ιδίως, του ότι ένας εκ των δικαιούχων της γονικής μέριμνας έχει τη συνήθη διαμονή του σε αυτό το κράτος μέλος ή το παιδί έχει την ιθαγένεια αυτού του κράτους μέλους και β) η αρμοδιότητα των εν λόγω δικαστηρίων έχει γίνει ρητώς ή κατ’ άλλον ανεπιφύλακτο τρόπο αποδεκτή από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη της διαδικασίας, κατά την ημερομηνία που επελήφθη το δικαστήριο και η αρμοδιότητα είναι προς το συμφέρον του παιδιού. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 16 υπό τον τίτλο «επιλαμβανόμενο δικαστήριο», 1. Ένα δικαστήριο λογίζεται ως επιληφθέν: α) από της καταθέσεως στο δικαστήριο του εισαγωγικού εγγράφου της δίκης ή άλλου ισοδύναμου εγγράφου, εφόσον ο ενάγων δεν παρέλειψε στη συνέχεια να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα για την κοινοποίηση ή την επίδοση του εγγράφου στον εναγόμενο, ή β) εφόσον το έγγραφο πρέπει να κοινοποιηθεί ή να επιδοθεί προτού κατατεθεί στο δικαστήριο, την ημερομηνία παραλαβής του από την αρχή που είναι υπεύθυνη για την κοινοποίηση ή την επίδοση, υπό την προϋπόθεση ότι ο ενάγων δεν παρέλειψε στη συνέχεια να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα για την κατάθεση του εγγράφου στο δικαστήριο. Επομένως, η θεμελιώδης δικαιοδοτική βάση του τόπου διαμονής του παιδιού, ουσιαστικά καταργείται, όταν συντρέχει, μεταξύ άλλων περιπτώσεων που αναφέρονται στα άρθρα 23, 14, και 15, και στην περίπτωση παρεκτάσεως κατά το άρθρο 12 του Κανονισμού (για άπαντα τα ανωτέρω βλ. σχετικώς ΜΠρΘ 22101/ 2011, δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών Νόμος)…»  





Στεφανία Σουλή 
Δικηγόρος- Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/

Ειδική Αναγνώριση από το δικαστήριο ότι η γονική μέριμνα του προσώπου του εκτός γάμου και εκουσίως αναγνωρισθέντος με συμβολαιογραφική πράξη ανήλικου τέκνου ασκείται από την μητέρα του.



Η ενάγουσα μητέρα ισχυρίστηκε ότι λόγω και της προσωρινής διαμονής του εναγόμενου πατέρα στη Γερμανία, αντιμετώπιζε προβλήματα με τις δημόσιες υπηρεσίες σε θέματα σχετικά με το ανήλικο τέκνο της, που ειδικότερα ανέφερε στην ένδικο αγωγή της, και με τον τρόπο αυτό αμφισβητήθηκε η άσκηση του δικαιώματος της ενάγουσας για αποκλειστική άσκηση της γονικής μέριμνας του ανήλικου τέκνου της (που έχει εκ του νόμου). Για το λόγο αυτό, ζήτησε  - ασχέτως του ότι ο εναγόμενος δεν αιτήθηκε ενώπιον του δικαστηρίου αυτού, την από κοινού άσκηση του δικαιώματος της γονικής μέριμνας του προσώπου του ανηλίκου τέκνου του με την ενάγουσα-, να αναγνωρισθεί ότι η άσκηση της γονικής μέριμνας και επιμέλειας του προσώπου του ανηλίκου τέκνου της, ασκείται από την ίδια.


Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της υπ.αρ. 227/2014 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, δημοσιευμένης στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.  

«… Από την εκτίμηση των αποδεικτικών μέσων που προσκομίστηκαν νόμιμα με επίκληση, ειδικότερα δε από την ένορκη κατάθεση των μαρτύρων, ενός από κάθε πλευρά, που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του Δικαστηρίου αυτού, από την χωρίς όρκο κατάθεση των ενήλικων διαδίκων στο ακροατήριο του δικαστηρίου αυτού και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά δημοσίας συνεδριάσεως, σε συνδυασμό με τα έγγραφα, που νομότυπα προσκομίζουν και επικαλούνται οι διάδικοι, άλλα από τα οποία λαμβάνονται υπόψη προς άμεση απόδειξη και άλλα προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, και όσα συναποδέχθηκαν και συνομολόγησαν οι διάδικοι, αποδεικνύονται πλήρως τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι από τις εκτός γάμου σχέσεις τους, απέκτησαν την ….  του 2011, ένα τέκνο, τ…  ηλικίας, κατά το χρόνο συζήτησης της αγωγής, περίπου δύο (2) ετών. Ο εναγόμενος έχει προβεί σε εκούσια αναγνώριση της πατρότητάς του, με τη συναίνεση και αποδοχή της αντιδίκου του, με την υπ`αριθμ. .. συμβολαιογραφική πράξη της συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης, … , με κοινή δε συμφωνία των διαδίκων αυτό, έλαβε το επώνυμο ….  δηλαδή το επώνυμο του εναγόμενου. Συνεπώς, το προαναφερόμενο ανήλικο τέκνο, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1484 του Α.Κ., έχει ως προς όλα θέση τέκνου γεννημένου σε γάμο απέναντι στους δύο γονείς του, στην προκειμένη δε περίπτωση, απέναντι στους διαδίκους, τη γονική του μέριμνα όμως ασκεί η ενάγουσα (βλ. άρθρ. 1515 εδ. α του Α.Κ.). Το ανωτέρω ανήλικο τέκνο των διαδίκων από τη πρώτη στιγμή της γέννησής του, κατοικεί με τη μητέρα του, στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με την κατάθεση της μάρτυρος, που με επιμέλεια της ενάγουσας εξετάστηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου αυτού, η ενάγουσα αντιμετωπίζει προβλήματα εγγραφής του ανηλίκου τέκνου της στον ασφαλιστικό της φορέα το ΙΚΑ, για το λόγο δε αυτό, το ανήλικο τέκνο δεν έχει εγγραφεί ως έμμεσα ασφαλισμένο στον ασφαλιστικό φορέα της μητέρας του, ενώ για να λάβει αυτή το σχετικό επίδομα θέρμανσης, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελεί μονογονεϊκή οικογένεια. Τόσο ο μάρτυρας που με επιμέλεια του εναγόμενου εξετάστηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου αυτού, όσο και ο εναγόμενος, κατά τη χωρίς όρκο εξέτασή του στο ακροατήριο, - για τον οποίο προέκυψε ότι υπεραγαπά το τέκνο του και ενδιαφέρεται πραγματικά γι` αυτό-, ανέφεραν ότι δεν αμφισβητούν την άσκηση του δικαιώματος της γονικής μέριμνας και της επιμέλειας από την ενάγουσα, ενώ ο εναγόμενος ανέφερε ότι δεν επιθυμεί να αποξενωθεί ο ίδιος από την άσκηση του δικαιώματος της γονικής μέριμνας του προσώπου του ανηλίκου τέκνου του. Ενόψει λοιπόν των ανωτέρω, συνεκτιμημένου και του συμφέροντος του ανηλίκου τέκνου των διαδίκων, αλλά και του γεγονότος ότι η ενάγουσα αντιμετωπίζει προβλήματα στις διάφορες δημόσιες υπηρεσίες, θα πρέπει, να αναγνωρισθεί ότι η ενάγουσα, - ως έχουσα για τον ανωτέρω λόγο, σχετικό έννομο συμφέρον -, ασκεί τη γονική μέριμνα του προσώπου του ανηλίκου τέκνου της και για το λόγο αυτό, θα πρέπει, να γίνει δεκτή ως βάσιμη κατ` ουσία η αγωγή κατά το ανωτέρω σκέλος της…»  






Στεφανία Σουλή 
Δικηγόρος- Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
http://www.stefaniasouli.gr/prophil/